Άγιος Γεώργιος Αρχιεπίσκοπος Λευκορωσία, 13 Φεβρουαρίου
Ο Άγιος Γεώργιος, κατά κόσμο Γρηγόριος Ιωσήφοβιτς Κονίσκιυ, καταγόταν από επιφανή οικογένεια και γεννήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 1717 στην πόλη Νεζίν. Σπούδασε στη θεολογική ακαδημία του Κιέβου και έγινε μοναχός στη Μεγάλη Λαύρα του Κιέβου. Εξελέγη Αρχιεπίσκοπος της Λευκορωσίας και κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1795.
Ο Άγιος Γεώργιος, στον κόσμο γνωστός ως Γρηγόριος Ιωσηφόβιτς Κονίσσκι, γεννήθηκε σε μια εξέχουσα οικογένεια στις 20 Νοεμβρίου 1717, στην πόλη Νιζίν της Ουκρανίας.
Σπούδασε στην Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου από το 1728 έως το 1743, όπου κατέκτησε άριστα τις λατινικές, πολωνικές, ελληνικές, εβραϊκές και γερμανικές γλώσσες.
Στις 11 Αυγούστου 1744 εκάρη μοναχός στη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου.
Το 1745 έγινε διδάσκαλος ποιητικής (θεωρίας στιχουργίας) στη Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου.
Το 1750 συνέταξε μια οδηγία με τίτλο «Περί της Τάξης της Διδασκαλίας των Μαθημάτων σε Όλες τις Τάξεις». Ενθάρρυνε τη διδασκαλία της μουσικής και της ζωγραφικής και ανέπτυξε προγράμματα για διάφορα ακαδημαϊκά μαθήματα. Το 1751 έγινε καθηγητής θεολογίας.
Το 1754 εκοιμήθη ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος του Μογκίλεφ στη Λευκορωσία, και στις 20 Αυγούστου 1755 τον διαδέχθηκε ο Ιερομόναχος Γεώργιος. Η ενθρόνισή του τελέστηκε στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Σοφίας στο Κίεβο.
Με την ανύψωσή του στον αρχιερατικό θρόνο, επήλθε αναβίωση της εκκλησιαστικής ζωής στη μητρόπολη. Ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος φρόντισε για τη θρησκευτική και ηθική εκπαίδευση του λαού, καθώς και για τη μόρφωση του κλήρου και του ποιμνίου του.
Το 1757 ιδρύθηκε τυπογραφείο στην αρχιεπισκοπική κατοικία, στο οποίο εκδόθηκαν πολλά ορθόδοξα έργα.
Υπερασπίστηκε το δικαίωμα στην εκπαίδευση για όλα τα κοινωνικά στρώματα. Ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος ίδρυσε επίσης σχολεία στις πόλεις Μπικόφ, Γκομέλ, Μστισλάβλ, Όρσα, Ρογκάτσεφ και αλλού.
Ταυτόχρονα, ο Άγιος φρόντισε για την ανέγερση του Καθεδρικού Ναού της Μεταμορφώσεως το 1762, καθώς και για την κατασκευή των κτιρίων της εκκλησιαστικής διοίκησης και της θεολογικής σχολής, ενώ ανεγέρθηκαν και αρκετοί ναοί.
Ο Άγιος κήρυττε συχνά και στα κηρύγματά του δεν έπαυε να θίγει τα επικίνδυνα ζητήματα της κοινωνικής ανισότητας, ιδιαίτερα όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ των γαιοκτημόνων και των δουλοπάροικων.
Καταδίκαζε τους Καθολικούς, τους Εβραίους και τους Μουσουλμάνους, καθώς και τους Τέκτονες, οι οποίοι «καυχώνται για τη σοφία του Σολομώντος». Τα μυστήρια της Μασονίας του φαίνονταν ύποπτα—αυτός ο «διαφωτισμός που συντελείται στο σκοτάδι».
Το 1762, ο Επίσκοπος Γεώργιος προσκλήθηκε στη Μόσχα για τη στέψη της Αυτοκράτειρας Αικατερίνης Β΄. Στις 29 Σεπτεμβρίου εκφώνησε λόγο, στον οποίο εξέφρασε την ανησυχία του για την τύχη των Ορθοδόξων στην Πολωνία.
Το 1768 έγινε μέλος του μικτού δικαστηρίου για την επίλυση θρησκευτικών διαφορών μεταξύ Καθολικών και «διαφωνούντων». Οι Προτεστάντες ζητούσαν την προστασία του ιεράρχη.
Το ίδιο έτος μετέβη στο Σμολένσκ, από όπου συνέχισε να ποιμαίνει το ποίμνιό του, στέλνοντας επιστολές και οδηγίες. Σε συνεργασία με τον Επίσκοπο Σμολένσκ Παρφένιο (Σοπκόφσκι), συνέταξε ένα εγχειρίδιο εκκλησιαστικού δικαίου, λειτουργικής, ομιλητικής και ποιμαντικής θεολογίας, με τίτλο «Περί των Καθηκόντων των Ενοριακών Πρεσβυτέρων» (Αγία Πετρούπολη, 1776), το οποίο μεταφράστηκε και στα αγγλικά.
Ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος υποδέχθηκε με ικανοποίηση την πρώτη διαίρεση της Πολωνίας το 1772, την οποία παρομοίασε με τη βιβλική απελευθέρωση από τη δουλεία της Αιγύπτου. Οι νότιες περιοχές που προσαρτήθηκαν στη Ρωσία (οι επαρχίες Μογκίλεφ, Όρσα, Μστισλάβ και Ρογκάτσεφ) ενώθηκαν στη μητρόπολη Μογκίλεφ, Μστισλάβ και Όρσα, την οποία ανέλαβε να ποιμαίνει. Από τις 10 Ιανουαρίου 1795, μετά την επέκταση της μητροπόλεως, έλαβε τον τίτλο Μητροπολίτης Μογκίλεφ και Πόλοτσκ.
Ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος απέστειλε στο κλήρο επιστολές νουθεσίας, απαγορεύοντας την αναβαπτισή (1783) και την επιπόλαιη τέλεση του μυστηρίου της εξομολόγησης (1789).
Ταυτόχρονα, ο Άγιος συνέχισε να βοηθά τους Ορθοδόξους που παρέμειναν στην Πολωνία, αναθέτοντας στον Επίσκοπο Βίκτωρα (Σαντκόφσκι) να τον εκπροσωπεί στη Βουλή (Sejm). Με τις προσπάθειες του Αγίου Γεωργίου, στις 27 Μαρτίου 1785, αποκαταστάθηκε η επισκοπή Περιασλάβ στη δικαιοδοσία της Ρωσικής Εκκλησίας, και επικεφαλής της ορίστηκε ο Επίσκοπος Βίκτωρ (Σαντκόφσκι). Ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος του παρείχε κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση της επισκοπής.
Κατά τα χρόνια των διώξεων της Ορθοδοξίας στην Πολωνία (1789–1792), ο Άγιος διατηρούσε στενή επικοινωνία με τη Βαρσοβία, ενημερώνοντας την Ιερά Σύνοδο για τα γεγονότα που λάμβαναν χώρα.
Συγκέντρωσε μια πολύ πλούσια βιβλιοθήκη (1269 βιβλία, 241 χειρόγραφα) και ίδρυσε αρκετά νοσοκομεία, άσυλα και πτωχοκομεία. Καθιέρωσε τη συνήθεια να διανέμει χρήματα στις εκκλησίες, στους φτωχούς, στις χήρες και στα ορφανά κάθε Σάββατο.
Πριν τον θάνατό του, συνέταξε διαθήκη, στην οποία εξέφρασε τη φροντίδα του για τη λατρεία, τον μοναχισμό, το σεμινάριο, το ποίμνιό του και τον κλήρο, αφήνοντας επίσης κεφάλαια για ελεημοσύνες στους ναούς του Μογκίλεφ.
Εκοιμήθη στις 13 Φεβρουαρίου 1795 στην πόλη Μογκίλεφ και ετάφη στο παρεκκλήσι του Καθεδρικού Ναού της Μεταμορφώσεως. Πάνω από τον τάφο του τοποθετήθηκε μια χάλκινη πλάκα με επιγραφή που είχε συνθέσει ο ίδιος:
"Η κούνια μου ήταν το Νέζιν, το Κίεβο δάσκαλός μου, στα τριάντα οκτώ μου έγινα ιεράρχης. Για τους κόπους και τις δυσκολίες που υπέμεινα, έγινα Αρχιεπίσκοπος και Μέλος της Συνόδου. Ονομάστηκα Γεώργιος, από τον οίκο των Κονίσκι, και ήμουν σαν άλογο ταχυδρομείου."
Η τιμή προς τον Άγιο ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά την κοίμησή του, με επιμνημόσυνες ακολουθίες να τελούνται στον τάφο του στον καθεδρικό ναό. Στις 5-6 Αυγούστου 1993, στο Μογκίλεφ, ο Άγιος Γεώργιος κατατάχθηκε επίσημα μεταξύ των Αγίων. Το 1993 συντάχθηκε ο βίος του και το 1995 συντέθηκε Ακάθιστος Ύμνος προς τιμήν του. Ναοί αφιερωμένοι σε αυτόν υπάρχουν στο Μογκίλεφ και στο Σλούτσκ.
