Οσία Σεραφείμα εκ Ρωσίας, 13 Φεβρουαρίου
Η Οσία Σεραφείμα, κατά κόσμο Ευθυμία Εφίμοβα Μοργκατσέβα, γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1806 στο χωριό Νίνζε-Λομώφ της επαρχίας Ριαζάν και ασκήτεψε σε μονή του Σεζένοβο της Ρωσίας. Κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1877.
Η Αγία Σεραφείμα, με το βαπτιστικό όνομα Ευφημία Μοργκάτσεβα, γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1806 στο χωριό Νίζνε-Λόμοφ της επισκοπής Ριαζάν, σε μια πολυμελή αγροτική οικογένεια. Αρνήθηκε να παντρευτεί, και οι γονείς της δεν επενέβησαν, βλέποντας τη φυσική της ροπή προς τη μοναχικότητα.
Όταν ήταν δεκαοκτώ ετών, ξεκίνησε ένα προσκύνημα στο Κίεβο, και στον δρόμο έλαβε την ευλογία του διορατικού ερημίτη Ιωάννη του Σεζένοβο. Εκείνος τη συμβούλεψε να μην παραμείνει στο Κίεβο, λέγοντάς της ότι οι κότες και τα κοτόπουλα σύντομα θα χρειαστούν την επίβλεψή της. Με αυτόν τον τρόπο προφήτευσε το μέλλον της ως ηγουμένη της Μονής Σεζένοβσκι.
Με την επιστροφή της στο σπίτι, έμαθε να διαβάζει και να γράφει και άρχισε να μελετά τις Άγιες Γραφές στον ελεύθερο χρόνο της. Ο εφημέριος του χωριού, πατήρ Πέτρος, καθώς και ο ερημίτης Ιωάννης καθοδηγούσαν την πνευματική της ζωή.
Μια μέρα, ένας σκύλος τη δάγκωσε στο πόδι, και δεν μπορούσε πλέον να περπατήσει, αφήνοντας τους ανθρώπους γύρω της χωρίς ελπίδα για ανάρρωση. Καθώς η οικογένειά της εργαζόταν στα χωράφια, η Ευφημία ήταν μόνη στο σπίτι, όταν της εμφανίστηκε ένας άνδρας και της είπε ότι θα θεραπευτεί. Αμέσως εξαφανίστηκε, και όταν η οικογένειά της επέστρεψε, τη βρήκαν απολύτως καλά.
Το 1825, όλοι οι συγγενείς της αποφάσισαν να μετακομίσουν στην επαρχία Σαμάρα. Ο ερημίτης Ιωάννης τη συμβούλεψε να παραμείνει εκεί όπου βρισκόταν, κι έτσι έμεινε. Θλιμμένη από τον αποχωρισμό της οικογένειάς της, άρχισε να προσεύχεται με δάκρυα, και τότε μια άγνωστη φωνή της είπε: «Μη φοβάσαι!»
Με θλιμμένη καρδιά υπάκουσε στον πνευματικό της ποιμένα, τον οποίο επισκέφθηκε στο Σεζένοβο, να παραμείνει στο γενέθλιο χωριό της. Εκεί, ξένοι είχαν ήδη καταλάβει το σπίτι της. Οι χωρικοί τής έχτισαν ένα μικρό κελί, αλλά για κάποιο λόγο δεν μπόρεσαν να τοποθετήσουν σόμπα πριν από την άνοιξη, κι έτσι πέρασε τον χειμώνα χωρίς θέρμανση. Τελικά, την άνοιξη το κελί της τακτοποιήθηκε.
Η Ευφημία έβγαινε από το κελί της μόνο για να προσκυνήσει και να επισκεφθεί τον ερημίτη Ιωάννη. Τον υπόλοιπο χρόνο της τον περνούσε προσευχόμενη και διαβάζοντας. Για την τροφή της, έπλεκε και έκλωθε για τους χωρικούς, παίρνοντας ό,τι μπορούσαν να της δώσουν ως πληρωμή. Μερικές φορές, ο πατήρ Πέτρος και άλλοι καλοί άνθρωποι τής έφερναν τρόφιμα. Έτσι έζησε μέχρι το 1833, οπότε έχτισε ένα άλλο, μεγαλύτερο κελί, όπου πήρε να ζήσει μαζί της μια ηλικιωμένη γυναίκα, με την οποία έμεινε έως το 1840.
Το 1838, ο ερημίτης Ιωάννης έχτισε στο Σεζένοβο έναν ναό προς τιμήν της εικόνας της Παναγίας του Καζάν. Την ευθύνη της κατασκευής της ανέθεσε στη γηραιά Δαρεία, που ζούσε στο Σεζένοβο, ενώ η Ευφημία έλαβε την εντολή να συγκεντρώσει δωρεές για τον ναό. Έναν χρόνο αργότερα, ο μακάριος ερημίτης εκοιμήθη. Το φθινόπωρο του 1840, η Ευφημία μετακόμισε σε ένα μικρό κελί στο Σεζένοβο. Τότε ήταν 34 ετών.
Η Ευφημία ήταν αγαπητή σε όλους για την απλότητά της, την ευθύτητά της και την ίδια καλοσυνάτη στάση που είχε απέναντι σε όλους. Εκείνη την εποχή, η μελλοντική ηγουμένη είχε ήδη αρχίσει να δείχνει σημάδια διορατικότητας. Στην πόλη Κοζλόφ επισκεπτόταν συχνά το σπίτι της χήρας Πριδορόγινα, η οποία είχε μια κόρη, την Άννα, είκοσι ετών. Η Ευφημία την αποκαλούσε «Θησαυροφυλάκιο» και, δίνοντάς της το πουγκί με τα συγκεντρωμένα χρήματα, της έλεγε: «Ω, καλέ μου Θησαυροφυλάκιε, πάρε τα χρήματα και κρύψ’ τα!»
Δεκατρία χρόνια αργότερα, το 1855, η Άννα Πριδορόγινα εισήλθε στη Μονή Σεζένοβσκι. Όσο η Ευφημία ήταν ηγουμένη, η Άννα υπηρέτησε ως ταμίας της, και αργότερα έγινε ηγουμένη της Μονής Τροεκούροβ. Το μοναστικό της όνομα ήταν Ανφίσα.
Όταν η Ευφημία αποχαιρέτησε τους γονείς της, δεν ήξερε καν πού θα εγκαθίσταντο και αν θα τους έβλεπε ξανά. Δεκαεπτά χρόνια αργότερα, ενώ συγκέντρωνε χρήματα για έναν ναό στην περιοχή της Σαμάρα, βρέθηκε τυχαία στο χωριό όπου ζούσαν και τους συνάντησε. Χαρά, δάκρυα, αφηγήσεις – όλα ενώθηκαν σε ένα, και το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης ήταν ότι ο αγαπημένος της αδελφός Ιγνάτιος, που δεν ήταν παντρεμένος, ξεκίνησε να περιπλανιέται στα ιερά προσκυνήματα, παρευρέθηκε στα εγκαίνια της μονής στο Σεζένοβο και στη συνέχεια έγινε ιερομόναχος στη Μονή Δημητρίεφ της επισκοπής Ριαζάν.
Χάρη στις προσπάθειες της Ευφημίας, η Μονή Σεζένοβσκι άνοιξε το 1849, και το 1853 μετονομάστηκε σε Μονή Ιβανο-Καζάν. Ο Κύριος φανερά τη βοηθούσε στον μόχθο της. Έτσι, όταν η Δαρεία τής ανέθεσε να παραγγείλει τους καλύτερους αγιογράφους για το τέμπλο, η Ευφημία είχε μόνο 30 ρούβλια. Ωστόσο, μέσα σε σύντομο διάστημα, της στάλθηκαν εβδομήντα μεγάλες εικόνες. Έπειτα χρειάζονταν εκκλησιαστικά σκεύη, αλλά δεν υπήρχαν χρήματα. Η Ευφημία επέλεξε τα απαραίτητα αντικείμενα στο κατάστημα και ζήτησε να τα κρατήσουν μέχρι να συγκεντρώσει το ποσό. Την επόμενη μέρα, καθώς περνούσε τυχαία από το κατάστημα, ο ιδιοκτήτης τής πρότεινε να τα πάρει, γιατί κάποιος κύριος ήρθε μετά από εκείνη και πλήρωσε γι’ αυτά.
Όταν η ηλικιωμένη Δαρεία αρνήθηκε να γίνει ηγουμένη της μονής, εξελέγη η Ευφημία. Κουρεύτηκε στο μεγάλο σχήμα με το όνομα Σεραφείμα, αργότερα επιβεβαιώθηκε ως ηγουμένη και της απονεμήθηκε επιστήθιος σταυρός. Ίδρυσε τον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδας μέσα στη μονή, πάνω από ένα πηγάδι που είχε κατασκευάσει η Δαρεία με την ευλογία του ερημίτη Ιωάννη. Στο κάτω επίπεδο του ναού ενταφιάστηκαν ο ερημίτης Ιωάννης και η γερόντισσα Δαρεία· εκεί αργότερα τάφηκε και η Μητέρα Σεραφείμα.
Ο ναός περιβαλλόταν από κελιά μοναζουσών, τράπεζα και ορφανοτροφείο με δημοτικό σχολείο, όπου τα παιδιά μάθαιναν και τέχνες. Έξω από τον περίβολο υπήρχαν δύο μεγάλοι ξενώνες.
Η Σεραφείμα εξέφραζε την αγάπη της προς κάθε άνθρωπο· συμμεριζόταν κάθε λύπη, προσπαθώντας να παρηγορήσει και να βοηθήσει τους φτωχούς. Έκρυβε τη νηστεία της, και όταν την εξαντλούσε και γινόταν αισθητή, έλεγε: «Μου συνέβη μια αδιαθεσία». Δεν αποχωριζόταν ποτέ το κομποσκοίνι της, και η νοερή προσευχή σπάνια έφευγε από τα χείλη της.
Από τις έξι το απόγευμα διαβάζονταν οι βίοι των αγίων και ακολουθούσε ο Εσπερινός. Στις 12 τα μεσάνυχτα της διάβαζαν τον μοναχικό κανόνα. Έπειτα έμενε μόνη και προσευχόταν όλη τη νύχτα. Συχνά πήγαινε να προσευχηθεί στους τάφους του ερημίτη Ιωάννη και της γερόντισσας Δαρείας.
Η τελευταία φορά που η Σεραφείμα βρέθηκε στον ναό ήταν στις 23 Νοεμβρίου 1876. Από τότε δεν ξαναβγήκε από το κελί της. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, κοινωνούσε συχνά των Αγίων Μυστηρίων. Το Σάββατο και την Κυριακή, αφού μετέλαβε, άκουσε με μεγάλη ευλάβεια τον Κανόνα για την Έξοδο της Ψυχής. Έπειτα ζήτησε από τον ιερέα να παραμείνει, λέγοντας: «Γιατί φεύγεις; Ποιος θα μείνει εδώ; Τώρα φεύγω εγώ! Ποιος θα τελέσει την κηδεία; Ποιος θα προσευχηθεί με τις αδελφές και τα παιδιά μου κατά την αναχώρησή μου από αυτόν τον κόσμο;»
Δεκαπέντε λεπτά πριν από την κοίμησή της, εκάρη στο Μέγα Σχήμα με το όνομα Ευφημία. Απάντησε καθαρά σε όλες τις ερωτήσεις, εκτός από την τελευταία, της οποίας η απάντηση δεν ήταν ευκρινής. Όμως ευχαρίστησε τον ιερέα και ζήτησε κάτι να γευθεί. Μόλις πρόλαβε να δοκιμάσει λίγο από το πορτοκάλι που της προσέφεραν, άρχισε να χάνει τις αισθήσεις της.
Το πλήθος των αδελφών και των ανθρώπων γύρω της δεν ήθελε να την αποχωριστεί, παρά τις εκκλήσεις να μην ενοχλούν τη μεταστάσα. Όλοι ήθελαν να την αντικρίσουν για τελευταία φορά. Ξαπλωμένη σε έναν καναπέ, με τα μάτια κλειστά, έγειρε δύο φορές το κεφάλι της, και η ψυχή της πέταξε ειρηνικά στον ουρανό. Η μακάρια κοίμηση της Αγίας συνέβη στις 12 το μεσημέρι, στις 14 Σεπτεμβρίου 1877.
Το 1930, οι Σοβιετικοί έκλεισαν τη Μονή Σεζένοβσκι Ιβανο-Καζάν και αυτή ερειπώθηκε. Το 2005, οι τάφοι της Δαρείας και της Σεραφείμας ανακαλύφθηκαν και η μονή άρχισε να ανοικοδομείται ξανά.
