Όσιος Θεοδόσιος ὁ ἐξ Ἀντιοχείας, 5 Φεβρουαρίου

Στενὴν ὁδεύσας Θεοδόσιος τρίβον,

Τὴν εὐρύχωρον τῆς Ἐδὲμ πατεῖ τρίβον.

Ο Όσιος Θεοδόσιος καταγόταν από την Αντιόχεια της Συρίας και ήταν τέκνο πλουσίων και επίσημων γονέων. Τον ενέπνεε όμως ευσέβεια θερμή και ιερός πόθος να ακολουθήσει την οδό της μοναχικής πολιτείας. Γι' αυτό αναχωρήσει για την Κιλικία. Μόλις βρήκε στα όρη της πόλεως Ρώσου κάποιο δασώδες φαράγγι, κατασκεύασε εκεί έναν πολύ μικρό οικίσκο, όπου και έστησε την κατοικία του.

Στον τόπο αυτό ο Όσιος ζούσε στη μόνωση και διεξήγαγε τους πνευματικούς και ασκητικούς του αγώνες με νηστείες και αγρυπνίες. Κάποιες φορές μετέβαινε και στα πλησιόχωρα χωριά αναζητώντας ψυχές προς τις οποίες έφερνε την παρηγοριά της πίστεως και της ελπίδας.

Όταν τα μέρη εκείνα κατέλαβαν οι Σαρακηνοί, ο Όσιος Θεοδόσιος επανήλθε στην Αντιόχεια, όπου έχτισε μια μικρή καλύβα, στην οποία ζούσε με άλλους αδελφούς. Το Συναξάρι του αναφέρει ότι κοιμόταν στη γη, φορούσε ένα τρίχινο ένδυμα και έφερε στο λαιμό του, στη μέση και στα χέρια του βαριά σήμερα. Ο Θεός που έβλεπε των ασκητικό του αγώνα και άκουγε τις προσευχές του, του χάρισε το χάρισμα της θαυματουργίας.

Ο Όσιος Θεοδόσιος κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη.

Απόσπασμα από τον Θεοδώρητο, Επίσκοπο Κύρου, Συρία

Η πόλη Ρόσος βρίσκεται στη Κιλικία, στα δεξιά καθώς κάποιος πλέει προς τον Κιλιμικό Κόλπο. Νότια και ανατολικά της εκτείνεται ένα ψηλό βουνό, πυκνά δασωμένο και σκιερό, γεμάτο με άγρια θηρία. Εκεί, σε μια κοιλάδα που κατηφορίζει προς τη θάλασσα, ο μέγας και περίφημος Θεοδόσιος έκτισε ένα μικρό κελί και αγκάλιασε τη μοναχική, ευαγγελική ζωή.

Ο Θεοδόσιος καταγόταν από την Αντιόχεια και προερχόταν από μια λαμπρή οικογένεια, αλλά εγκατέλειψε το σπίτι, την οικογένεια και όλα τα εγκόσμια, για να αποκτήσει, σύμφωνα με την ευαγγελική ρήση, το "πολύτιμο μαργαριτάρι". Για τις νηστείες του, τον ύπνο στο έδαφος και τα τραχιά ενδύματά του δεν χρειάζεται να μιλήσουμε, καθώς όσοι είδαν τους μαθητές του γνωρίζουν καλά αυτόν τον τρόπο ζωής. Ο ίδιος τηρούσε αυτές τις πρακτικές με ιδιαίτερο ζήλο, λειτουργώντας ως παράδειγμα για τους ακολούθους του. Επιπλέον, φόρεσε σιδερένια δεσμά στο λαιμό, τη μέση και τα χέρια του, είχε τα μαλλιά του αχτένιστα και τόσο μακριά που τα έδενε γύρω από τη μέση του. Μέσα από συνεχή προσευχή και ύμνους, υπέταξε τα πάθη της ψυχής, όπως την επιθυμία, τον θυμό και την υπερηφάνεια.

Προσθέτοντας συνεχώς μόχθο στον μόχθο, επιδόθηκε και στη χειρωνακτική εργασία, κατασκευάζοντας καλάθια και ψάθες, ενώ καλλιεργούσε μικρά χωράφια στην κοιλάδα, σπέρνοντας και συλλέγοντας την απαραίτητη τροφή.

Καθώς η φήμη του εξαπλωνόταν, πολλοί συνέρρεαν από παντού για να μοιραστούν τον βίο και την εργασία του. Υπήρχαν μοναχοί που ύφαιναν πανιά, άλλοι που έφτιαχναν ψάθες ή ασχολούνταν με τη γεωργία. Λόγω της εγγύτητας της περιοχής στη θάλασσα, ο Θεοδόσιος κατασκεύασε αργότερα μια αποβάθρα για να εξυπηρετεί τις εμπορικές ανάγκες, εξάγοντας τα προϊόντα της κοινότητας και εισάγοντας ό,τι ήταν απαραίτητο. Ακολουθώντας το αποστολικό δόγμα «εργαζόμενοι νύχτα και μέρα, για να μη βαρύνουμε κανέναν», ο ίδιος εργαζόταν και προέτρεπε τους αδελφούς να πράττουν το ίδιο.

Η φήμη του έγινε τόσο μεγάλη, ώστε ακόμα και ναυτικοί που βρίσκονταν χίλια στάδια μακριά, επικαλούνταν τον Θεό του Θεοδοσίου σε καιρό κινδύνου και η θάλασσα γαλήνευε στο άκουσμα του ονόματός του. Ακόμα και οι άγριοι Ισαύριοι επιδρομείς, που ρήμαζαν την Ανατολή, σεβάστηκαν την αγιότητά του, ζητώντας μόνο τροφή και ευχές, αφήνοντας ανέπαφη τη μονή του.

Οι εκκλησιαστικοί ηγέτες φοβήθηκαν ότι οι επιδρομείς ίσως τον έπαιρναν αιχμάλωτο για να ζητήσουν μεγάλο λύτρο, κι έτσι τον παρακάλεσαν να μεταβεί στην Αντιόχεια. Εκεί, εγκαταστάθηκε κοντά στον ποταμό και συνέχισε να διδάσκει.

Το Θαύμα της Πηγής

Σε μια βραχώδη πλαγιά κοντά στο ασκητήριό του, όπου δεν υπήρχε καθόλου νερό, ο Θεοδόσιος κατασκεύασε ένα υδραγωγείο, λες και μπορούσε να προκαλέσει την εμφάνιση νερού με τη θέλησή του. Με πλήρη εμπιστοσύνη στον Θεό, σηκώθηκε τη νύχτα, ανέβηκε στην κορυφή της πέτρας, προσευχήθηκε και χτύπησε τον βράχο με το ραβδί του. Αμέσως, νερό ανάβλυσε σαν ποτάμι, γεμίζοντας το μοναστήρι και χύνοντας στη θάλασσα.

Η Κοίμηση του Αγίου

Λίγο αργότερα, εκοιμήθη εν Κυρίω. Το ιερό του λείψανο μεταφέρθηκε μέσα από την πόλη, στολισμένο με τα σιδερένια δεσμά του σαν να ήταν χρυσά στεφάνια. Όλοι συναγωνίζονταν να το σηκώσουν, θεωρώντας το ευλογία. Τελικά, ενταφιάστηκε στο ναό των αγίων μαρτύρων, δίπλα στον Άγιο Ιουλιανό και τον ευλογημένο Αφραάτη.

Ο διάδοχός του, ο εξαίρετος Ελλαδιός, υπηρέτησε στη μονή για εξήντα χρόνια και αργότερα έγινε επίσκοπος της Κιλικίας, χωρίς να εγκαταλείψει ποτέ την ασκητική του ζωή. Ο μαθητής του, Ρωμύλος, συνέχισε το έργο του, και η αδελφότητα διατήρησε τον ίδιο τρόπο ζωής μέχρι τις μέρες μας.

Έτσι, με αυτή την αφήγηση, ζητώ την ευλογία του Αγίου.