Σύναξη της Παναγίας της Τοχνιώτισσας στην Κύπρο, 25 Μαρτίου
Το κατεχόμενο χωριό Μάνδρες Αμμοχώστου είναι ένα ελληνικό χωριό της επαρχίας Αμμοχώστου στους νότιους πρόποδες του Πενταδακτύλου. Ανατολικά του χωριού βρίσκεται το σημαντικότερο εκκλησιαστικό μνημείο της περιοχής, το μοναστήρι της Παναγίας του Τοχνίου, η Δεχνιού, είχε δύο εικόνες της Παναγίας που φέραν η μεν παλαιότερη την επιγραφή «Παναγία η Τοχνιώτισσα» η δε νεότερη την επιγραφή «Παναγία η Τεχνιώτισσα». Το μοναστήρι που είναι του 12ου αιώνα μ.Χ. ανήκει στην Αρχιεπισκοπή και στο τέμπλο του υπήρχε επιγραφή με τα ονόματα «Διονυσίου ηγουμένου και Πέτρου ιερομονάχου».
Στα βόρεια του μοναστηριού υπάρχει ένα γιγάντιο Κυπαρίσσι με ύψος εικοσιεπτά (27) μέτρα και περιφέρια τέσσερα (4) μέτρα. Το κυπαρίσσι αυτό είναι γνωστό στους κατοίκους του χωριού Μάνδρες με το όνομα «Τεπάρισσος». Σχετική παράδοση αναφέρει ότι κάποτε ξυλοκόποι επιχείρησαν να κόψουν το κυπαρίσσι και στο σημείο που κάρφωσαν το τσεκούρι έτρεξε άφθονο αίμα, γι' αυτό έντρομοι εγκατέλειψαν το εγχείρημα τους. Επίσης ακούστηκε ένας γογγυσμός (κραυγή πόνου) γεγονός που μας παραπέμπει σε πανάρχαιους μύθους σύμφωνα με τους οποίους στους κορμούς των δέτρων κατοικούσαν νύμφες και νεράιδες που γόγγυζαν όταν ο ξυλοκόπος επιχειρούσε να τα κόψει.
Σύμφονα με άλλη παράδωση στα βόρεια του μαναστηριού υπήρχε βράχος στον οποίο ανέβηκε ένας καλόγερος για να γλιτώσει από τους Τούρκους. Οι τελευταίοι τον κατεδίωξαν και ο καλόγερος είπε «Παναγία μου Τοχνιώτισσα σώσε με», άνοιξε τα χέρια και πέταξε κυριολεκτικά στον απέναντι λόφο. Όταν οι Τούρκοι επιχείρησαν να κάνουν το ίδιο πράγμα γκρεμίστηκαν και σκοτώθηκαν.
Μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 μ.Χ., η εκκλησία και ολόκληρη η Μονή της Παναγίας του Τοχνίου βεβηλώθηκε από τους Τούρκους. Καταστράφηκαν και λεηλατήθηκαν τοιχογραφίες (έχουν αφαιρεθεί ολόκληρες παραστάσεις από τον τοιχογραφικό διάκοσμο του καθολικού) και το εικονοστάσιο και εικόνες κλάπησαν και σήμερα χρησιμοποιείται σαν μάντρα ζώων.
