Άγιος Έντφριθος Επίσκοπος Λιντισφέϊρν ο εξ Ιρλανδίας, 4 Ιουνίου
Ο Άγιος Έντφριθος του Λίντισφαρν (†721) ήταν Επίσκοπος του Λίντισφαρν, πιθανότατα από το έτος 698 και εξής. Μέχρι τον 12ο αιώνα επικρατούσε η άποψη ότι ο Έντφριθος διαδέχθηκε τον Άγιο Έαντμπερτ, και τίποτα στα σωζόμενα αρχεία δεν αντικρούει αυτή την πίστη. Το Λίντισφαρν ήταν ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά κέντρα του βασιλείου της Νορθούμβρια κατά τις αρχές του 8ου αιώνα, φιλοξενώντας τα λείψανα των Αγίων Αϊδάν και Κάθμπερτ. Ο Έντφριθος τιμάται ως άγιος από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, καθώς και από την Αγγλικανική Κοινωνία.
Βίος
Ένα "κολοφών" (μικρό κείμενο στην προτελευταία ή τελευταία εσωτερική σελίδα ενός βιβλίου) που προστέθηκε στα Ευαγγέλια του Λίντισφαρν τον 10ο αιώνα αναφέρει ότι ο Έντφριθος ήταν ο γραφέας και καλλιτέχνης που δημιούργησε το έργο. Τα Ευαγγέλια αυτά αποτελούν το έργο ενός μόνο γραφέα και εικονογράφου, που εργάστηκε πλήρους απασχόλησης για περίπου δύο χρόνια. Γι’ αυτό πολλοί ιστορικοί που αποδέχονται ότι ο ίδιος ο Έντφριθος ήταν ο δημιουργός, τα χρονολογούν σε περίοδο προγενέστερη της επισκοπής του. Δεν συμφωνούν όλοι: ορισμένοι πιστεύουν ότι ίσως να ήταν απλώς ο εντολέας του έργου, και όχι ο ίδιος ο εκτελεστής· άλλοι απορρίπτουν πλήρως την παράδοση ως αναξιόπιστη. Η μελετήτρια Michelle Brown, στο έργο της Lindisfarne Gospels, υποστηρίζει ότι ο Έντφριθος ήταν πράγματι ο γραφέας και καλλιτέχνης, εργαζόμενος ερημητικά από το 715 έως το 722, ως μια πράξη αφοσιωτικής προσευχής, στο πνεύμα της Κολουμβανικής παράδοσης· θεωρείται επίσης ο κύριος αρχιτέκτονας της λατρείας του Αγίου Κάθμπερτ.
Οι συγγραφείς της εποχής της επισκοπής του Έαντμπερτ παρουσιάζουν τον Έντφριθ ως θερμό υποστηρικτή της τιμής του Αγίου Κάθμπερτ. Κατά παραγγελία του, γράφτηκαν τρεις βιογραφίες του Αγίου: η πρώτη, ανώνυμη, μεταξύ 699 και 705· η οποία αργότερα αναθεωρήθηκε από τον Βέδα, γύρω στο 720, για να παραγάγει δύο μορφές, μία σε πρόζα και μία σε στίχους.
Ο Έντφριθος επέβλεψε επίσης την αποκατάσταση της ερημητικής κατοικίας του Αγίου Κάθμπερτ στο νησάκι Φαρν, όπου ο Άγιος συνήθιζε να αποσύρεται. Αναφέρεται επίσης στο ποίημα De abbatibus του Έθελγουλφ (9ος αιώνας), ως πνευματικός σύμβουλος του Εάνμουντ, πρώτου ηγουμένου μιας (άγνωστης σήμερα) μονής που ιδρύθηκε κατά τη βασιλεία του βασιλιά Όσρεντ.
Όταν το Λίντισφαρν εγκαταλείφθηκε στα τέλη του 9ου αιώνα λόγω των επιδρομών, τα λείψανα του Έντφριθος συμπεριελήφθησαν στη μεγάλη περιπλάνηση της μοναστικής κοινότητας στη Νορθούμβρια. Μαζί με τα λείψανα του Αγίου Κάθμπερτ, μεταφέρθηκαν τελικά στο Τσέστερ-λε-Στρητ, όπου παρέμειναν για έναν αιώνα. Το 995, τα ιερά λείψανα μεταφέρθηκαν στον Καθεδρικό Ναό του Ντέραμ. Εκεί, ο Έντφριθος τιμάται μαζί με τον προκάτοχό του Έαντμπερτ και τον διάδοχό του Αέθελγουολντ, με εορτή στις 4 Ιουνίου.
