Όταν τα παντελόνια χάνουν τη μάχη με… αρκούδα

Τα σκισμένα παντελόνια ήταν κάποτε μόδα. Ένα σκίσιμο στο γόνατο, λίγο ξέφτισμα στον μηρό, μια πινελιά «ατημελησίας» για να φαίνεσαι cool. Σήμερα όμως; Σήμερα μιλάμε για ολοκαύτωμα υφάσματος.

Κοιτάς γύρω σου και βλέπεις ανθρώπους που φοράνε κάτι που με το ζόρι μπορεί να χαρακτηριστεί παντελόνι. Σαν να γύρισαν από εκδρομή σε δάσος, όπου έπεσαν θύματα επίθεσης αρκούδας, λύκου και τσουγκράνας ταυτόχρονα. Οι τρύπες είναι τόσες πολλές, που το ύφασμα νιώθει μόνο του και ψάχνει παρέα.

Από το «στυλ» στο «survivor» μια και δεν μιλάμε πια για μόδα. Μιλάμε για πείραμα αντοχής: πόσο ύφασμα μπορείς να χάσεις πριν το τζιν σου πάψει να θεωρείται ρούχο; Οι ραφές στέκονται ηρωικά, κρατώντας ό,τι απέμεινε. Ένα λάθος βήμα και το παντελόνι γίνεται κασκόλ.

Η κατάσταση έχει ξεφύγει σε τέτοιο βαθμό, που οι μεγαλύτεροι άνθρωποι δεν το σχολιάζουν πια. Απλά σε κοιτάνε με ύφος «παιδί μου, θες λεφτά να πάρεις καινούριο;». Οι υπόλοιποι απλώς περιμένουμε το επόμενο στάδιο: παντελόνια που θα πωλούνται μόνο με… ετικέτα, χωρίς ύφασμα.

Αν συνεχίσουμε έτσι, σε δέκα χρόνια θα βγαίνουν συλλογές με αόρατα παντελόνια. Θα τα αγοράζεις ακριβά, θα λες ότι φοράς, και στην πραγματικότητα θα κυκλοφορείς με το σώβρακο.

Χωρίς αναισθητικό 
Η ενδυμασία δεν αποτελεί απλώς κάλυμμα του σώματος· είναι ένας ζωντανός κώδικας σημείων, μέσα από τον οποίο η κοινωνία εκφράζει αξίες, στάσεις, ακόμη και υπαρξιακές ανησυχίες. 

Τα ξεσκισμένα παντελόνια έχουν καθιερωθεί εδώ και δεκαετίες ως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σύμβολα της νεανικής μόδας. Είτε πρόκειται για τζιν με μικρά σκισίματα στα γόνατα είτε για έντονα φθαρμένα κομμάτια που μοιάζουν σχεδόν κατεστραμμένα, το στυλ αυτό συνεχίζει να προκαλεί συζητήσεις, θαυμασμό αλλά και… ειρωνεία.

Οι ρίζες του στυλ

Η τάση εμφανίστηκε δυναμικά τη δεκαετία του ’70 και του ’80, μέσα από το κίνημα του πανκ και της ροκ σκηνής. Τότε, τα ξεσκισμένα παντελόνια δεν ήταν απλώς μόδα, αλλά δήλωση: αντίδραση στην κοινωνία, στην καταναλωτική κουλτούρα και στις κατεστημένες αξίες. Οι νέοι φορούσαν σκισμένα ρούχα ως ένδειξη αμφισβήτησης και ελευθερίας.

Από την υποκουλτούρα στην πασαρέλα

Με το πέρασμα των χρόνων, αυτό το αντισυμβατικό στυλ υιοθετήθηκε από τη βιομηχανία της μόδας. Σχεδιαστές υψηλής ραπτικής, μεγάλες εταιρείες τζιν και streetwear brands παρουσίασαν συλλογές με "καλοσχεδιασμένα" σκισίματα, μετατρέποντας κάτι που αρχικά έμοιαζε με φθορά ή φτώχεια σε στοιχείο πολυτέλειας και trend.

Η αισθητική του «ατελούς»

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία των ξεσκισμένων παντελονιών είναι η αισθητική του ατελούς. Σε μια εποχή που η μόδα κυνηγά την τελειότητα, τα σκισίματα και οι φθορές δίνουν χαρακτήρα και μοναδικότητα. Κάθε ξεφτισμένη άκρη και κάθε "τυχαίο" κόψιμο μπορεί να αφηγηθεί μια ιστορία, δημιουργώντας την αίσθηση του προσωπικού στυλ.

Η κοινωνική διάσταση της υπερβολής

Η μόδα ανέκαθεν υπήρξε καθρέφτης της κοινωνίας. Άλλοτε ως έκφραση δημιουργικότητας, άλλοτε ως μέσο κοινωνικής διαφοροποίησης, πάντοτε όμως κατείχε τον ρόλο του πολιτισμικού δείκτη. Στη σημερινή εποχή, ωστόσο, η υπερβολή των σκισμένων παντελονιών αποκαλύπτει όχι απλώς μια αισθητική τάση, αλλά μια γενικότερη πολιτισμική παρακμή.

Από την αισθητική της φθοράς στην αισθητική της γύμνιας

Τα πρώτα σκισίματα στα παντελόνια, ήδη από τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, μπορούσαν να θεωρηθούν έκφραση επαναστατικότητας και αμφισβήτησης. Σήμερα όμως, τα παντελόνια που κυκλοφορούν μοιάζουν περισσότερο με κουρέλια παρά με ενδύματα. Το ύφασμα έχει σχεδόν εξαφανιστεί· η ενδυμασία παύει να προστατεύει, παύει να κοσμεί και μετατρέπεται σε θέαμα γύμνιας, σε μια επιτηδευμένη αποδόμηση που προβάλλεται ως «στυλ».

Η κοινωνική αποδοχή του ακαλαίσθητου

Η εξάπλωση αυτής της μόδας μαρτυρεί την αποδοχή του ακαλαίσθητου ως κανονικότητας. Εκεί όπου άλλοτε η φθορά ενός ρούχου θα σήμαινε ένδεια, σήμερα παρουσιάζεται ως «τάση» και μάλιστα κοστολογείται ακριβά από τις μεγάλες εταιρείες. Πρόκειται για ένα παράδοξο φαινόμενο: η κοινωνία αγοράζει ως προϊόν αυτό που κάποτε θα περιφρονούσε ως ένδειξη παραμέλησης ή ανέχειας.

Η απουσία μέτρου

Στον πυρήνα της ελληνικής –και όχι μόνο– παράδοσης βρίσκεται η αξία του μέτρου. Η σύγχρονη μόδα των σκισμένων παντελονιών, στην ακραία της μορφή, καταλύει αυτό το αξιακό υπόβαθρο. Δεν μιλάμε πλέον για μικρές αισθητικές παρεμβάσεις, αλλά για κατάργηση του ίδιου του ενδύματος. Η υπερβολή καταδεικνύει μια κοινωνία που έχει χάσει την ισορροπία της, όπου το «σοκ» και η πρόκληση υπερισχύουν της ευπρέπειας και της αρμονίας.

Συμπέρασμα

Η μόδα των σκισμένων παντελονιών δεν είναι πια απλώς μια νεανική ιδιοτροπία. Είναι σύμβολο μιας ευρύτερης πολιτισμικής φθοράς, όπου η αισθητική υποχωρεί μπροστά στην επιτήδευση, και το ύφος εκπίπτει σε κατάντια. Εκεί όπου η ενδυμασία άλλοτε ανύψωνε, σήμερα υποβαθμίζει· και εκεί όπου άλλοτε υπήρχε το κάλλος, τώρα κυριαρχεί το κενό.