Ξενάγηση στο Μουσείο για το «Σπίτι του Παιδιού» στον Προμαχώνα Σερρών
Το Μουσείο για το «Σπίτι του Παιδιού» στον Προμαχώνα Σερρών είναι ένα σημαντικό πολιτιστικό και ιστορικό εγχείρημα, που αναδεικνύει έναν θεσμό με κοινωνικό αποτύπωμα στην Ελλάδα του μεσοπολέμου και της μεταπολεμικής περιόδου.
Στο Μουσείο για το «Σπίτι του Παιδιού» είχαμε την χαρά να ενημερωθούμε από δύο ΥΠΕΡΟΧΕΣ ΚΥΡΙΕΣ του Πολιτιστικού Συλλόγου Προμαχώνα «Οι Ακρίτες» (Ρούλα Καραβασιλείου, Μαρία Ευσταθιάδου). Η ΚΥΡΙΑ Καραβασιλείου θα σας ξεναγήσει και εσάς στο παρακάτω βίντεο.
Το «Σπίτι του Παιδιού»: μια σύντομη ιστορική αναδρομή
Τα «Σπίτια του Παιδιού» ιδρύθηκαν την περίοδο 1950-1955 από το Βασιλικό Ίδρυμα Πρόνοιας, με πρωτοβουλία της βασίλισσας Φρειδερίκης.
Η αρχική δράση των ιδρυμάτων αυτών αντικατοπτρίζει μία προσπάθεια αντιμετώπισης των συνεπειών του Εμφυλίου Πολέμου και της οικονομικής δυσπραγίας, κυρίως στις ακριτικές περιοχές της Ελλάδας.
Σε πολιτιστικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό επίπεδο, τα Σπίτια του Παιδιού παρείχαν στα παιδιά υποστήριξη, ψυχαγωγία, βασικά εκπαιδευτικά προγράμματα, τεχνικές και αγροτικές δεξιότητες, ακόμα και στοιχειώδη επαγγελματική κατάρτιση.
Ο αριθμός των δράσεων και η διασπορά των ιδρυμάτων ήταν εκτεταμένος: το 1955 λειτουργούσαν 140 Σπίτια και 20 παραρτήματα, με περίπου 25.000 παιδιά, ενώ το 1965 υπήρχαν 260 Σπίτια στα οποία παρακολουθούσαν τα προγράμματα σχεδόν 54.000 παιδιά.
Το μουσείο στον Προμαχώνα
Γένεση και εγκαίνια
Το μουσείο εγκαινιάστηκε την 30η Ιουνίου 2024 από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Προμαχώνα «Οι Ακρίτες».
Λειτουργεί στο κτίριο που κάποτε στέγαζε το Σπίτι του Παιδιού στον Προμαχώνα, κατά την περίοδο περίπου 1960-1970.
Σκοπός και λειτουργίες
Το μουσείο έχει ως κύριο στόχο να διατηρήσει ζωντανή τη μνήμη του θεσμού, να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει ευρύτερα το κοινό για το ρόλο που είχαν τα Σπίτια του Παιδιού στη διαμόρφωση της παιδικής ζωής στις περιφέρειες.
Υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία νηπιαγωγείων και δημοτικών, καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους.
Επιπλέον, φιλοξενεί πολιτιστικές δράσεις όπως παρουσιάσεις βιβλίων, μουσικές βραδιές, θεματικές εκδηλώσεις, ντοκιμαντέρ και άλλες εκδηλώσεις με σκοπό τη σύνδεση του τοπικού κοινού με την ιστορία.
Έκθεση και περιεχόμενο
Η έκθεση του μουσείου παρουσιάζει πώς λειτουργούσε η δομή στην εποχή της κορύφωσης λειτουργίας της (“την περίοδο 1960-1970”), τις διάφορες δράσεις: παιδαγωγικές, ψυχαγωγικές, αγροτικές και τεχνικές δεξιότητες.
Η μουσειολογική επιμέλεια έγινε από την Κωνσταντίνα Ρογκότη, με πρότερη μουσειολογική προμελέτη από τον Στέλιο Πλάκα.
Σημασία και επίδραση
Ο θεσμός των Σπιτιών του Παιδιού αποτέλεσε μία από τις βασικές δομές πρόνοιας που συνέδραμαν στην κοινωνική συνοχή, την παιδεία και τη φροντίδα των παιδιών σε απομακρυσμένες περιοχές, σε μια εποχή που το κράτος και οι υποδομές δεν ήταν παντού ισχυρές.
Το μουσείο προσφέρει τη δυνατότητα να επανεξετάσουμε τόσο τα θετικά στοιχεία όσο και τις προκλήσεις που εμπεριείχε ο θεσμός (ιδεολογική, πολιτική, οργανωτική), χωρίς στερεότυπα.
Η παρουσία ενός τέτοιου πολιτιστικού φορέα σε μια ακριτική περιοχή όπως ο Προμαχώνας, ενισχύει την τοπική ταυτότητα, ενισχύει την πολιτιστική ζωή και λειτουργεί ως πόλος έλξης για επισκέπτες με ενδιαφέρον για ιστορία και κοινωνική μνήμη.
Προκλήσεις και προοπτικές
Ένα μουσείο που ασχολείται με πρόσφατη ιστορία και κοινωνικούς θεσμούς απαιτεί διαρκή συντήρηση, ενημέρωση και εμπλουτισμό των εκθεμάτων ώστε να παραμένει ζωντανό και ελκυστικό.
Εξασφάλιση πόρων για λειτουργικά έξοδα, εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, προβολές και συντήρηση.
Ανάπτυξη συνεργασιών με σχολεία, πανεπιστήμια, φορείς πολιτισμού ώστε να διασφαλιστεί η ευρεία προσέλευση και η κριτική προβληματική γύρω από τον θεσμό.
Συμπέρασμα
Το Μουσείο «Σπίτι του Παιδιού» στον Προμαχώνα είναι μία μοναδική προσπάθεια να διαφυλαχθεί η μνήμη ενός θεσμού που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ζωή πολλών παιδιών σε δύσκολες εποχές της ελληνικής ιστορίας. Με ανθρώπινη προσέγγιση, με σεβασμό προς το παρελθόν, χωρίς λήθη, το μουσείο παρέχει χώρο για στοχασμό, μάθηση και πολιτιστική αναζήτηση.
Ωράριο λειτουργίας :
Σάββατο και Κυριακή 10:30 π.μ - 13:30 μ.μ.
Ξεναγήσεις εκτός ωραρίου και εκπαιδευτικά προγράμματα κατόπιν συνεννόησης.
Περισσότερες πληροφορίες για το Μουσείο θα βρείτε στην σελίδα του μουσείου στο facebook εδώ :
698 314 9389
697 321 2347
p.s_promahona@yahoo.com
