Τσιφλίκια της Σιντικής
Όπως έχει ήδη αναφερθεί υπήρχαν τρία μεγάλα τσιφλίκια: δυο κοντά στο Σιδηρόκαστρο – το Λάτροβο (Χορτερό) και το Μπαχτιάρ (Δενδρόφυτο) – και ένα κοντά στο Κιλκίς – το Γιάνες (Μεταλλικό). Στο βιβλίο της η Έλλη Χατζηλαζάρου αναφέρει και ένα τέταρτο αγρόκτημα στο χωριό Ράμνα (Ακριτοχώρι) δίπλα στο Χατζημπεϊλίκ, τη σημερινή Βυρώνεια όπως δείχνει ο παρακάτω χάρτης της εποχής. Εκεί είχε στρατοπεδεύσει ο ελληνικός στρατός στον δεύτερο βαλκανικό πόλεμο λίγο πριν από την διάσκεψη του Βουκουρεστίου.
Παρατηρούμε ότι το Μπαχτιάρ και η Ράμνα είναι διπλανά χωριά, το πρώτο νότια της σιδηροδρομικής γραμμής και το δεύτερο βόρεια. Δεν αποκλείεται να ήταν αρχικά ένα ενιαίο μεγάλο αγρόκτημα που το έκοβε στα δύο η σιδηροδρομική γραμμή και που διαίρεσαν αργότερα τα αδέλφια. Συγκρίνοντας τον παλιό χάρτη του 1900 με έναν σύγχρονο εκτιμούμε ότι το Μπαχτιάρ, που στη δεκαετία του 1920 ονομάστηκε Δενδρόφυτο, βρίσκεται κατά το μεγαλύτερο μέρος σήμερα κάτω από τα νερά της τεχνητής λίμνης Κερκίνης.
Παρατηρούμε επίσης ότι όλα τα αγροκτήματα γειτνίαζαν ή διασχίζονταν από σιδηροδρομική γραμμή, είχαν δηλαδή πολύ εύκολη πρόσβαση με το τρένο και για τον λόγο αυτό ήταν προνομιακά. Τα αγροκτήματα αυτά ανήκαν και στα τέσσερα αδέλφια Ιωάννη, Αδάμ, Γρηγόρη και Σταύρο.
Δεν γνωρίζουμε αν η διαχείριση ήταν κοινή.
Το πιθανότερο είναι να είχαν διαιρεθεί στις τέσσερις οικογένειες και για πρακτικούς λόγους διαχείρισης.
Μετά τους βαλκανικούς πολέμους τα κτήματα βρέθηκαν σε ελληνική επικράτεια χωρίς καμιά ουσιαστική μεταβολή στο καθεστώς τους. Με την άφιξη των Αγγλογάλλων το Γιάνες πέρασε σε συμμαχική διοίκηση με την εγκατάσταση εκεί βρετανικών στρατευμάτων.
Με την κάθοδο των Βουλγάρων το καλοκαίρι του 1916 τα τσιφλίκια περνούν σε βουλγαρική διοίκηση πλην αυτού στο Γιάνες που παραμένει στα χέρια των Βρετανών.
Με τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου επανέρχονται και πάλι σε ελληνική διοίκηση. Την δεκαετία του ‘20, με τις πρώτες αφίξεις προσφύγων από την τότε Σοβιετική Ένωση θα αρχίσει ένας έντονος αγώνας διεκδίκησης των αγροκτημάτων από τους πρόσφυγες ο οποίος θα διαρκέσει μέχρι το 1932. Τότε η κυβέρνηση Βενιζέλου θα τα απαλλοτριώσει για να εγκατασταθούν οι πρόσφυγες από το Καρς και την Ανατολική Θράκη.
