Οι διαφορετικές ποικιλίες πατατών στο Περού
Οι καιροί αλλάζουν όπως και οι παραγωγές των αγροτικών προϊόντων, καθώς και η ποικιλίες τους, που φεύγουν αλλά κάποιες επανέρχονται.
Αν πάρουμε για παράδειγμα το Χορτερό, την Ρωμαίική περίοδο στο χωριό άκμασε η παραγωγή φάβας, ταίζοντας τον στρατό του Σιδηροκάστρου. Εξού και το όνομα Λατροβο, με την κατάληξη βο να δίνεται από τους βουλγάρους. Μέσα στους αιώνες στην χώρα μας και επι Καποδίστρια την εμφάνιση της έκανε η πατάτα. Το Χορτερό παρήγαγε μεγάλες ποσότητες πατάτας για δεκαετίες, εξου και η γιορτή πατάτας που αρχικά διοργανώθηκε στην τότε Kreser. Με τα χρόνια άλλα προϊόντα έκλεψαν χώρο. Ενώ αρκετές ποικιλίες πατάτας έπαψαν να καλλιεργούνται, δίνοντας την θέση τους σε κάποιες νέες ποικιλίες.
Φυσικά όπως προαναφέραμε το Χορτερο ήταν ένα παράδειγμα. Γενικά στην περιοχή μας αν όχι η παραγωγή σίγουρα η κατανάλωση πατάτας είναι μεγάλη. Αλλά ποιας πατάτας; Ποιας ποικιλίας;
Παρακάτω θα μεταφερθούμε στο Περού για να δούμε κάποιες ποικιλίες του παρελθόντος, του σήμερα αλλά και κάποιες που θα δούμε να καλλιεργούνται στο μέλλον, ίσως και στην περιοχή μας.
Στα υψηλά των Περουβιανών Άνδεων, οι αγρονόμοι αναζητούν την πατροπαράδοτη γνώση των αγροτών για να εντοπίσουν γενετικές ποικιλίες πατάτας.
Το Πάρκο Πατάτα στο Κούσκο είναι ένα εκτεταμένο χώρο 90 τ.χλμ. (35 τ.μίλια) που κυμαίνεται από 3.400 έως 4.900 μέτρα (16.000 πόδια) πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Έχει "διατηρήσει μία από τις υψηλότερες ποικιλίες αυτόχθονων πατατών στον κόσμο, σε συνεχή διαδικασία εξέλιξης", λέει ο Alejandro Argumedo, ιδρυτής της Ασοσιασιόν Άντες, μιας ΜΚΟ που υποστηρίζει το πάρκο.
"Με το να σπέρνουν πατάτες σε διάφορες υψομετρικές ζώνες και σε διάφορους συνδυασμούς, αυτές οι πατάτες δημιουργούν νέες γενετικές ποικιλίες".
Υπό έναν κοβαλτίου ουρανό δίπλα σε ένα παγωμένο ορεινό λιμνάζον, ένας πατέρας και ο γαμπρός του σκάβουν παχιά καφέ γη. Βγάζουν κόκκινες πατάτες και τις πετούν σε περιμένουσες σάκκους.
Οι πατάτες pucasawsiray που συλλέγουν ανήκουν στις 1.367 ποικιλίες που υπάρχουν στο πάρκο, το οποίο βρίσκεται στην Ιερή Κοιλάδα των Ινκας. Το έντονα καλλιεργούμενο κομμάτι γης με τις μικρές αγροικίες και τις κατατάξεις των σκαλωσιών αποτελεί ένα ζωντανό εργαστήριο για την ποικιλία των πατατών
Η πατάτα οικειοποιήθηκε πριν από 7.000 χρόνια από τους προγόνους αυτών των Περουβιανών αγροτών στις ακτές της λίμνης Τιτικάκα, μεταξύ της σημερινής Περού και της Βολιβίας, όπως λένε οι αρχαιολόγοι.
Το Potato Park θεωρείται δευτερεύον κέντρο προέλευσης για την πατάτα, η οποία σήμερα καλλιεργείται σε κάθε ηπείρο της Γης εκτός από την Ανταρκτική.
Οι επιστήμονες του διαστημικού πρακτορείου των ΗΠΑ, NASA, και το Κέντρο Διεθνούς Πατάτας με έδρα το Περού, έχουν ακόμα δοκιμάσει αν οι πατάτες μπορούν να καλλιεργηθούν στον Άρη.
Οι απόγονοι των Ινκας, που μιλούν Κετσούα, έχουν αμέτρητα περιγραφικά ονόματα για την ποικιλία των πατατών που καλλιεργούνται και καταναλώνονται στα νότια Άνδη του Περού, από μια σκουριά, γκριζωπή πατάτα που ονομάζεται από τη μύτη ενός αλπακά, έως ένα κίτρινο κατεντημένο πατάτα που ονομάζεται puma maqui, ή πατούσα του πούμα. Υπάρχει ακόμα μια εκνευριστικά κομματιασμένη πατάτα γνωστή ως pusi qhachun wachachi, το όνομα της σημαίνει κυριολεκτικά "κάνε τη νύφη σου να κλάψει", καθώς έχει απογοητεύσει τόσες πολλές υποψήφιες σύζυγοι που έχουν προσπαθήσει να περάσουν το τεστ να την ξεφλουδίσουν.
Οι πατάτες αυτές έχουν κάθε χρώμα και υφή, κόκκινες, κίτρινες, μπλε και μοβ, μερικές φορές έντονα ροζ με άσπρες κηλίδες όταν κοπούν στη μέση. Ορισμένες έχουν ένα αφρώδες υφή, άλλες είναι κερωδείς και ορισμένες moray ή chuño είναι πολύ πικρές για να τραφούν μέχρι να μουλιαστούν, να παγώσουν στις ταράτσες και να πατηθούν για να αφαιρεθούν οι φλοιοί τους. Αυτές μπορούν να αποθηκευτούν για μήνες και να χρησιμοποιηθούν σε χειμερινές σούπες.
