Άγιος Ίλλτυδ, 6 Νοεμβρίου
Ο Ίλλτυδ (ουαλική προφορά: [/ˈɪɬtɨd/], επίσης γραφόμενο Illtyd, Eltut και, στα λατινικά, Hildutus), γνωστός και ως **Ίλλτυδ ο Ιππότης** (*Illtud Farchog* ή *Illtud the Knight*), τιμάται ως ο ηγούμενος και διδάσκαλος της θεολογικής σχολής **Bangor Illtyd**, που βρισκόταν στο **Llanilltud Fawr** (σημερινό *Llantwit Major*) στο Γκλάμοργκαν της Ουαλίας. Ίδρυσε τη μονή και τη σχολή τον 6ο αιώνα, και θεωρείται ότι επρόκειτο για το αρχαιότερο κέντρο μάθησης στη Βρετανία. Στην ακμή της, η σχολή είχε πάνω από χίλιους μαθητές και ανέδειξε πολλούς από τους μεγάλους αγίους της εποχής, όπως τον **Άγιο Δαυίδ της Ουαλίας**, τον **Σαμψών της Ντολ** και τον ιστορικό **Γκίλδας**.
Ο Ίλλτυδ ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στους αρχαίους Κέλτες, όμως υπάρχουν ελάχιστες αξιόπιστες πηγές για τη ζωή του. Η αρχαιότερη αναφορά του εμφανίζεται στη *Vita Sancti Sampsonis* («Βίος του Αγίου Σαμψώνος»), που γράφτηκε στην Ντολ της Βρετάνης περίπου το 600 μ.Χ. Σύμφωνα με αυτή την πηγή, ο Ίλλτυδ ήταν μαθητής του Επισκόπου **Γερμανού**. Αν και συχνά θεωρείται ότι επρόκειτο για τον **Γερμανό της Ωξέρρης**, τα χρονολογικά δεδομένα δείχνουν πως ήταν μάλλον ο **Γερμανός των Παρισίων**. Επιπλέον, ο *Βίος του Αγίου Βρίοκ* (9ος αιώνας) αναφέρει ότι ο Ίλλτυδ είχε μορφωθεί στο Παρίσι υπό τον Γερμανό.
Σύμφωνα με τη βιογραφία του Αγίου Σαμψώνος, ο Ίλλτυδ ήταν ο πιο επιδέξιος από όλους τους Βρετανούς και άριστα καταρτισμένος τόσο στις Γραφές της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, όσο και σε κάθε είδους φιλοσοφία – γεωμετρία, ρητορική, γραμματική και αριθμητική. Είχε, επίσης, «το χάρισμα να προλέγει μελλοντικά γεγονότα». Από αυτό συνάγεται ότι υπήρξε ένας μορφωμένος Βρετανός λίγο μετά την αποχώρηση των Ρωμαίων από τη Δύση.
Σύμφωνα με τον *Βίο του Αγίου Ίλλτυδ* (περ. 1140), ο Άγιος ήταν γιος ενός Βρετόνου πρίγκιπα και εξάδελφος του **Βασιλιά Αρθούρου**. Οι γονείς του ήθελαν να αφιερωθεί στην Εκκλησία και τον μόρφωσαν ανάλογα, όμως εκείνος εγκατέλειψε τη θρησκευτική του ανατροφή και προτίμησε τη στρατιωτική σταδιοδρομία. Παντρεύτηκε μια γυναίκα ονόματι **Τρυνίχιντ** και υπηρέτησε ως στρατιώτης στη δυτική Βρετανία (σημερινή Ουαλία), αρχικά στον βασιλιά Αρθούρο και κατόπιν στον βασιλιά **Πουλέντους**. Για τον λόγο αυτόν αποκαλείται και **Ίλλτυδ ο Ιππότης**.
Μια μέρα, πήγε για κυνήγι με την ακολουθία του στα κτήματα του Αγίου **Κάδοκ**. Οι κυνηγοί έστειλαν μήνυμα στον ηγούμενο απαιτώντας να τους φιλέψει, πράγμα που θεωρήθηκε αγενές και ασεβές. Ο άγιος ηγούμενος, ωστόσο, τους πρόσφερε γεύμα από καλοσύνη. Πριν προλάβουν να φάνε, η γη άνοιξε και κατάπιε όλο το κυνήγι και τη συνοδεία τους, ως δίκαιη τιμωρία για την ασέβειά τους. Μόνο ο Ίλλτυδ σώθηκε και πήγε γονατιστός στον Άγιο Κάδοκ, ζητώντας συγχώρηση. Ο ηγούμενος τον προέτρεψε να εγκαταλείψει τη ματαιότητα και να επιστρέψει στην πνευματική ζωή.
Ο Ίλλτυδ, συντετριμμένος, άφησε τη γυναίκα του (λεπτομέρεια που αμφισβητείται από ορισμένους ιστορικούς) και αποσύρθηκε ως ερημίτης στην κοιλάδα του Γκλάμοργκαν. Εκεί συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση της μοναστικής ζωής της Ουαλίας, ιδρύοντας μια μονή στο σημερινό **Llantwit Major**. Η μονή αυτή εξελίχθηκε στο πρώτο μεγάλο ουαλικό μοναστικό σχολείο και έγινε κέντρο του κελτικού χριστιανισμού στη μεταρωμαϊκή Βρετανία.
Ανάμεσα στους μαθητές του αναφέρονται επτά γιοι Βρετανών ηγεμόνων και λόγιοι όπως ο **Άγιος Πατρίκιος**, ο **Παύλος Αυρηλιανός**, ο **Ταλιέσιν**, ο **Γκίλδας** και ο **Σαμψών της Ντολ**. Πιστεύεται επίσης ότι και ο **Άγιος Δαυίδ** φοίτησε εκεί για κάποιο διάστημα.
