Προφήτης Ιωήλ, 30 Μαρτίου

Λέων πατάσσει σε Προφήτα Kυρίου,

Ως παραβάντα τον λόγον του Kυρίου.

Ο Προφήτης Ιωήλ (Ιωήλ κατά την Β΄Παραλειπομένων (Θ΄29), Ιωάδ κατά μερικούς συναξαριστές) καταγώταν από τον Ιούδα (Γ΄Βασιλ. 10). Αυτός λοιπόν στάλθηκε από τον Θεό προς τον βασιλιά Ιεροβοάμ για να ελέγξει αυτόν για τις δαμάλεις (Γ΄Βασιλ. ιγ΄,2). Όταν δε άπλωσε το χέρι του ο Ιεροβοάμ για να κρατήσει τον προφήτη, ξεράθηκε το χέρι του και αποκαταστάθηκε πάλι δια της προσευχής του προφήτου. Επειδή όμως ο προφήτης πήρε εντολή από τον Θεό να μη φάει και πιει, αυτός έφαγε παραπλανηθείς από τον ψευδοπροφήτη Ενβέ. Γι' αυτό κατασπαράχθηκε, για την παρακοή του, από ένα λιοντάρι, χωρίς όμως το θηρίο να φάει το σώμα του. Τάφηκε δε κοντά στον τάφο του πλανήσαντος αυτόν ψευδοπροφήτου Ενβέ.

Ο προφήτης Ιωήλ που τη μνήμη του γιορτάζουμε την 19η Οκτωβρίου είναι άλλος

Σύμφωνα με το Ορθόδοξο Συναξάρι, στις 30 Μαρτίου τιμούμε τη μνήμη ενός προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης, που αναφέρεται απλά ως «άνθρωπος του Θεού» στο Γ' Βασιλέων 13, αν και το όνομά του αποκαλύπτεται στο Β' Παραλειπομένων 9:29 ως Ιωήλ (κάποιες ορθόδοξες πηγές τον αποκαλούν Ιωάδ, πιθανώς για να μην συγχέεται με τον πιο γνωστό προφήτη Ιωήλ, ο οποίος τιμάται στις 19 Οκτωβρίου).

Ο Προφήτης Ιωήλ καταγόταν από την Ιουδαία και προφήτευσε κατά τον 10ο αιώνα π.Χ. (βλ. Γ'/Α' Βασιλέων 13). Ο Κύριος τον έστειλε από την Ιουδαία στη Βαιθήλ, για να ελέγξει τον βασιλιά των Ισραηλιτών Ιεροβοάμ, επειδή είχε μολύνει το έθνος του με την ειδωλολατρία.

Ο Κύριος διέταξε τον προφήτη: «Μη φας ψωμί, μη πιεις νερό και μη γυρίσεις από τον ίδιο δρόμο που ήρθες» (Γ'/Α' Βασιλέων 13:9). Ο προφήτης Ιωήλ εμφανίστηκε μπροστά στον βασιλιά Ιεροβοάμ και προφήτευσε την οργή του Κυρίου. Όταν ο βασιλιάς ύψωσε το χέρι του για να διατάξει τη σύλληψη του προφήτη, το χέρι του ξαφνικά παρέλυσε. Ο Ιεροβοάμ ικέτευσε τον προφήτη να προσευχηθεί στον Κύριο για να αποκατασταθεί το χέρι του, και με την προσευχή του Ιωήλ θεραπεύθηκε.

Όμως, ο Ιωήλ εξαπατήθηκε από τον ψευδοπροφήτη Έμβα της Βαιθήλ, ο οποίος του είπε ψέματα ότι ένας άγγελος τού είχε δώσει εντολή να τον φιλοξενήσει και να του προσφέρει τροφή. Επειδή παραβίασε την εντολή του Κυρίου, ο Ιωήλ σκοτώθηκε από ένα λιοντάρι. Το σώμα του δεν αναπαύθηκε με τους προγόνους του, αλλά θάφτηκε κοντά στην κατοικία του ψευδοπροφήτη που τον παρέσυρε στην ανυπακοή.

Δεν είναι τυχαίο ότι η μνήμη του προφήτη τελείται σε μια ημέρα που συνήθως πέφτει μέσα στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Όπως ο Αδάμ και η Εύα στον Παράδεισο, έτσι και ο Ιωήλ είχε λάβει εντολή από τον Θεό να μην φάει ούτε να πιει κατά την εκτέλεση της αποστολής του. Όμως, εξαπατήθηκε από τον γέροντα προφήτη Έμβα, που ισχυρίστηκε ότι του εμφανίστηκε άγγελος με αντίθετη εντολή. Έτσι, ο Ιωήλ παραβίασε την εντολή και αυτό του κόστισε τη ζωή.

Η περίπτωσή του μας θυμίζει τον λόγο του Αποστόλου Παύλου: «Αλλά κι αν εμείς ή άγγελος εξ ουρανού σας κηρύξει άλλο Ευαγγέλιο από αυτό που σας κηρύξαμε, ας είναι ανάθεμα» (Γαλ. 1:8). Η υπακοή στις εντολές του Θεού είναι υψίστης σημασίας, ιδίως για όσους έχουν λάβει το χάρισμα της προφητείας.

Κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν την τιμωρία του Ιωήλ υπερβολικά αυστηρή. Θα είχε σωθεί, αν είχε μετανοήσει όταν ο Κύριος τού φανέρωσε το σφάλμα του; Δεν γνωρίζουμε. Αντί όμως να μετανοήσει, απλώς επέστρεψε στον δρόμο του, όπως αναφέρεται στο εδάφιο 23: «Και αφού έφαγε ψωμί και ήπιε νερό, ο Έμβα του έστρωσε το γαϊδούρι του, και έφυγε». Ο Ιωήλ είχε αρκετό χρόνο για να μετανοήσει, αλλά δεν το έκανε. Στον δρόμο, τον συνάντησε ένα λιοντάρι και τον σκότωσε. Αυτό ήταν παράδειγμα της αλήθειας του εδαφίου Εβραίους 12:6: «Διότι όποιον αγαπά ο Κύριος, τον ελέγχει, και μαστιγώνει κάθε υιό που παραδέχεται».

Ο Ιεροβοάμ, αντίθετα, αν και θεράπευσε το χέρι του μέσω της ταπείνωσης μπροστά στη δύναμη του Θεού, «δεν επέστρεψε από την οδό του κακού» (Γ' Βασ. 13:34) και καταδικάστηκε μαζί με τον κόσμο.

Ένα σημαντικό δίδαγμα που παίρνουμε από αυτό το κεφάλαιο της Παλαιάς Διαθήκης είναι η ανάγκη να προσέχουμε τους ψευδοδιδασκάλους και τους ψευδοπροφήτες. Ακόμα και οι πιο πιστοί μπορούν να εξαπατηθούν, και οι συνέπειες της ανυπακοής στις εντολές του Κυρίου είναι αναπόφευκτες.

Ο Ιωήλ παρασύρθηκε για διάφορους λόγους:

• Ο Έμβα ήταν μεγαλύτερης ηλικίας και είχε την εκτίμησή του ως προφήτης.

• Ο Έμβα ταυτίστηκε μαζί του, λέγοντας «Κι εγώ προφήτης είμαι όπως κι εσύ».

• Ο Έμβα ισχυρίστηκε ότι είχε μια θαυμαστή εμπειρία: «Άγγελος μου μίλησε».

• Ο Έμβα δήλωσε ότι ο Κύριος τού είχε δώσει λόγο: «Διά λόγου Κυρίου».

• Ο Έμβα δεν φαινόταν να είναι ειδωλολάτρης, ώστε να τον αποφεύγει ο Ιωήλ.

• Ο Έμβα δεν πρόσφερε κάποιο δώρο ή ανταμοιβή, παρά μόνο απλό φαγητό.

Η απάτη ήταν λεπτή, αλλά οι συνέπειες ήταν τραγικές. Εξαιτίας της ανυπακοής του, ο Ιωήλ σκοτώθηκε από λιοντάρι και θάφτηκε κοντά στον ψευδοπροφήτη που τον εξαπάτησε.

Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής και της Αγίας Εβδομάδας, η Εκκλησία μας καλεί σε αυξημένη επαγρύπνηση και υπακοή στις εντολές του Κυρίου. Η μνήμη του προφήτη Ιωήλ στις 30 Μαρτίου αποτελεί υπενθύμιση και προειδοποίηση: αν είμαστε πιστοί και υπάκουοι, θα λάβουμε τη δίκαιη ανταμοιβή μας. Αν όχι, θα υποστούμε τις συνέπειες – είτε προς τη σωτηρία μας είτε προς την απώλειά μας.