Άγιος Ευχέριος, Επίσκοπος Λυών, 16 Νοεμβρίου
Ο Άγιος Ευχέριος, Επίσκοπος Λυών, υπήρξε ευγενικής καταγωγής και υψηλόβαθμος εκκλησιαστικός άνδρας της Χριστιανικής Εκκλησίας της Γαλατίας. Είναι γνωστός για τις επιστολές του που προάγουν την ακραία αυτοκαταπόνηση. Ο Henry Wace τον κατέταξε ως «τον πιο διακεκριμένο κάτοχο εκείνης της έδρας, εκτός ίσως από τον Άγιο Ειρηναίο».
Όπως ήταν σύνηθες κατά τον 5ο αιώνα, μετά τον θάνατο της συζύγου του Γαλίας (γενν. περ. 390), αποσύρθηκε για ένα διάστημα στην Μονή των Λερίνων, που είχε ιδρύσει ο Άγιος Ονοράτος στο μικρότερο από τα δύο νησιά ανοιχτά των Αντιβών, μαζί με τους γιους του, Βεράνιο και Σαλώνιο, για να ζήσει μια αυστηρά απλή ζωή μελέτης και να αφιερωθεί στην εκπαίδευσή τους. Λίγο αργότερα αποσύρθηκε ακόμη περισσότερο, στο γειτονικό νησί Λερώνα (σημερινή Σαίντ-Μαργκερίτ), όπου αφιερώθηκε στη μελέτη και στην άσκηση της σάρκας. Με την σκέψη ότι ίσως ενωθεί με τους αναχωρητές στις ερήμους της Ανατολής, συμβουλεύτηκε τον Ιωάννη Κασσιανό, τον περίφημο ερημίτη που είχε φθάσει από την Ανατολή στη Μασσαλία· ο Κασσιανός αφιέρωσε τη δεύτερη σειρά των Συνομιλιών του (Αριθμοί 11–17) στον Ευχέριο και στον Ονοράτο. Αυτές οι Συνομιλίες περιγράφουν την καθημερινή ζωή των ερημιτών της Αιγυπτιακής Θηβαΐδας και συζητούν σημαντικά θέματα όπως η χάρη, η ελεύθερη βούληση και η Γραφή. Ήταν τότε (περ. 428) που ο Ευχέριος έγραψε την επιστολική πραγματεία του De laude Eremi («Εγκώμιο της Ερήμου») απευθυνόμενος στον Επίσκοπο Ιλάριο της Αρλ.
Αν και μιμούνταν τον ασκητικό βίο των Αιγύπτιων ερημιτών, ο Ευχέριος διατηρούσε επαφές με άνδρες φημισμένους για τη μάθηση και την ευσέβειά τους: τον Ιωάννη Κασσιανό, τον Ιλάριο της Αρλ, τον Άγιο Ονοράτο (μετέπειτα επίσκοπο Αρλ), τον Κλαυδιανό Μαμέρτο, τον Αγροήκιο (ο οποίος του αφιέρωσε βιβλίο), τον Σιδώνιο Απολλινάριο και τον συγγενή του Βαλεριανό, στον οποίο έγραψε την Epistola paraenetica ad Valerianum cognatum, de contemptu mundi («Επιστολή προτροπής προς τον συγγενή του Βαλεριανό, Περί καταφρονήσεως του κόσμου»), μια έκφραση της απόγνωσης για το παρόν και το μέλλον του κόσμου στις τελευταίες του στιγμές, που μοιράζονταν πολλοί μορφωμένοι της Ύστερης Αρχαιότητας, με την ελπίδα ενός κόσμου που θα έρθει· ο Έρασμος εκτίμησε τόσο πολύ το λατινικό ύφος της ώστε την εξέδωσε στη Βασιλεία (1520).
Το Liber formularum spiritalis intelligentiae («Βιβλίο των μορφών της πνευματικής νοήσεως»), που απευθύνεται στον γιο του Βεράνιο, αποτελεί υπεράσπιση της νομιμότητας της αλληγορικής ερμηνείας της Γραφής, επιστρατεύοντας μεταφορές από τους Ψαλμούς και εκφράσεις όπως «η χείρ του Θεού». Ο όρος anagoge (ἀναγωγή) χρησιμοποιείται για την εφαρμογή της Γραφής στην ουράνια Ιερουσαλήμ που μέλλει να έρθει, και υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα κλασικής μεσαιωνικής ερμηνευτικής.
Η φήμη του Ευχερίου απλώθηκε τόσο γρήγορα στη νοτιοανατολική Γαλατία ώστε εξελέγη Επίσκοπος Λυών. Αυτό πιθανότατα έγινε το 434· είναι πάντως βέβαιο ότι παρευρέθηκε στην πρώτη Σύνοδο της Οράγγης (441) ως Μητροπολίτης Λυών και ότι διατήρησε αυτό το αξίωμα μέχρι τον θάνατό του το 449. Στη θέση του τον διαδέχτηκε ο γιος του Βεράνιος, ενώ ο άλλος του γιος, Σαλώνιος, έγινε Επίσκοπος Γενεύης.
Ανάμεσα στις άλλες επιστολές του Ευχερίου βρίσκεται και η Institutiones ad Salonium («Υποδείξεις προς τον Σαλώνιο») που απευθύνεται στον άλλο του γιο. Πολλές ομιλίες και άλλα κείμενα έχουν αποδοθεί στον Ευχέριο.
Για την αξία της Ερήμου
«Όταν ο Μωυσής πήρε το ποίμνιό του στα ενδότερα της ερήμου εκεί είδε από μακριά μέσα σε φωτιά που δεν κατέκαιε τη λαμπρότητα του Θεού· και όχι μόνο είδε, αλλά και άκουσε λόγο. Είναι λοιπόν σαφές ότι ο Κύριος, όταν θέλει να μας υπενθυμίσει να απαλλάξουμε τα πόδια μας από τα δεσμά τους, μας μιλά για την ιερή γη της ερήμου, λέγοντας: “Ο τόπος στον οποίο στέκεσαι είναι γη αγία”. Με προφανή κρίση, λοιπόν, αναγγέλλει την αξία αυτής της κρυμμένης δόξας. Επιβεβαιώνεται από τον Θεό ότι είναι τόπος αγιότητας, και με αυτή την ιερή μαρτυρία, νομίζω ότι υπαινίσσεται επίσης ότι ερχόμενος κανείς στην έρημο μπορεί να αποβάλει τα βάρη της ζωής για τις πρωταρχικές του υποχρεώσεις, προχωρώντας ελεύθερος από τους παλαιούς δεσμούς του, μήπως και μολύνει τον τόπο. Εκεί ο Μωυσής εισήχθη για πρώτη φορά στη γνώριμη συνομιλία με το Θείο· εκεί έλαβε τους λόγους και με τη σειρά του αποκρινόταν, μιλώντας και πράττοντας και ερωτώντας και μαθαίνοντας, και σε αμοιβαία κοινωνία και κοινή συναναστροφή συζητώντας με τον Κύριο του Ουρανού. Εκεί έλαβε τη ράβδο, ισχυρή για την εκτέλεση σημείων, και αφού μπήκε στην έρημο ποιμένας προβάτων, εξήλθε ποιμένας λαού.»
— Άγιος Ευχέριος Λυών, Εγκώμιο της Ερήμου
