Άγιος Αντώνιος της Σκήτης της Ιεζέρου–Βάλτσα, 23 Νοεμβρίου
Ο Άγιος Αντώνιος ο Ησυχαστής γεννήθηκε στα υποκαρπάθια βουνά της επαρχίας Βάλτσα στη Ρουμανία και αγαπούσε τον Χριστό από την παιδική του ηλικία. Επισκεπτόταν πολλά μοναστήρια και σκήτες της περιοχής, συνομιλώντας με ησυχαστές που ζούσαν μέσα στα βουνά. Αυτοί επηρέασαν βαθιά την ψυχή του, και έτσι ο Αντώνιος εισήλθε στον μοναχικό βίο στη Σκήτη της Ιεζέρου, μέσα στο όμορφο δάσος της Βάλτσα.
Το 1690, αφού απέκτησε εμπειρία στον ασκητικό αγώνα, ο ηγούμενος τον ευλόγησε να ζήσει ως αναχωρητής λίγα χιλιόμετρα επάνω από τη Σκήτη της Ιεζέρου, στο ομώνυμο βουνό. Περιπλανήθηκε αναζητώντας μια πέτρινη σπηλιά που θα χρησίμευε ως κελί και ως τόπος λατρείας. Τελικά βρήκε μια μικρή σπηλιά, όπου δόξαζε τον Θεό και πολεμούσε τους δαίμονες. Μόνο αληθινοί ησυχαστές γνωρίζουν τι πειρασμούς αντιμετωπίζουν οι ερημίτες.
Για τρία ολόκληρα χρόνια εργάστηκε, σκαλίζοντας ένα παρεκκλήσι στο βράχο με απλά εργαλεία — ένα σφυρί και ένα καλέμι. Δούλευε την ημέρα και αγρυπνούσε τη νύχτα. Η σπηλιά του προστάτευε το εξαντλημένο σώμα του από τις νηστείες και τις μετάνοιες· όμως η ψυχή του δεν είχε ανάπαυση, επειδή δεν υπήρχε κοντά ναός για συνεχή προσευχή. Μόνο κατά καιρούς ένας ιερομόναχος από τη Σκήτη της Ιεζέρου ανέβαινε για να τελέσει Θεία Λειτουργία στις εορτές και στις νηστείες.
Αφού προσευχήθηκε στην Υπεραγία Θεοτόκο, άρχισε να λαξεύει χώρο για ένα μικρό παρεκκλήσι. Όταν το ολοκλήρωσε, το εγκαινίασε ο Επίσκοπος Ιλαρίων του Ρίμνικου Βάλτσα. Εκεί ο Άγιος Αντώνιος προσευχόταν αδιάκοπα μαζί με τους Αγγέλους, διάβαζε καθημερινά τις ακολουθίες και έκανε εκατοντάδες μετάνοιες. Ποιος μπορεί να περιγράψει τις πολυήμερες νηστείες του, τις ολονύκτιες αγρυπνίες, τους αόρατους πνευματικούς αγώνες του, τα θερμά του δάκρυα;
Δεν κοιμόταν πάνω από δύο με τρεις ώρες τη νύχτα και τρεφόταν μόνο με μουλιασμένα ψίχουλα ψωμιού, λίγο αλάτι και λίγα λαχανικά από τον κήπο του. Έλεγε αδιάκοπα την Ευχή του Ιησού από την καρδιά του και διάβαζε το Ψαλτήρι με δάκρυα ταπεινώσεως.
Η αγία του ζωή έγινε γνωστή σε όλη την περιοχή· πολλοί ιερείς και λαϊκοί τον επισκέπτονταν ζητώντας συμβουλή ή παρηγοριά. Εκείνος τους δεχόταν όλους με καλοσύνη, τους στήριζε πνευματικά και τους έστελνε πίσω με ειρήνη. Μέσα από τη ζωή του ξεπήδησε μια γνήσια πνευματική αναζωπύρωση στη νοτιοκαρπάθια Ολτενία.
Ο Άγιος Αντώνιος εκοιμήθη το 1714, μετά από είκοσι πέντε χρόνια πνευματικών αγώνων. Οι μαθητές του τον έθαψαν δίπλα στο μικρό του παρεκκλήσι. Τη βιογραφία του συνέγραψε ο μαθητής του, ο πατέρας Νικόλαος. Πιστοί συνεχίζουν να ανεβαίνουν εκεί για να ανάψουν κεριά και να προσευχηθούν, ζητώντας την ευλογία του.
Ο Άγιος Αντώνιος ο Ησυχαστής ανακηρύχθηκε επίσημα άγιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρουμανίας το 1992.
Στο ειλητάριό του αναγράφεται:
«Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με.»
