Το πρωτόκολλο παραδόσεως της Θεσσαλονίκης, 26 Οκτωβρίου 1912
Το πρωτόκολλο παραδόσεως της Θεσσαλονίκης, 26 Οκτωβρίου 1912 από τον Τούρκο στρατηγό Χασάν Ταχσίν πασά στον Διάδοχο Κωνσταντίνο.
Είναι γραμμένο από τον Ιωάννη Μεταξά και υπογραμμένο από τον Τούρκο στρατηγό και τον Βίκτωρα Δούσμανη και Ιωάννη Μεταξά.
Σε επιστολή του προς την σύζυγό του Λέλα ο Ιωάννης Μεταξάς περιγράφει (στην σελίδα 175 του Ημερολογίου του ) το πως έγιναν οι διαπραγματεύσεις από τον Δούσμανη και τον ίδιο ως αντιπροσώπους του Αρχιστρατήγου Διαδόχου Κωνσταντίνου με τους Τούρκους και η τελική συνθήκη.
Στις 27 Οκτωβρίου υπεγράφη και το συμπληρωματικό πρωτόκολλο που ρυθμίζει τις λεπτομέρειες της εισόδου του Ελληνικού στρατού στην πόλη. Ομοίως φέρει την υπογραφή του Μεταξά στα γαλλικά αφού σε αυτην την γλώσσα έγιναν οι διαπραγματεύσεις. Jean P. Metaxas.
Στην φωτογραφία είναι ο Μεταξάς με στολή εκστρατείας πιθανόν στο Τοψίν που ήταν το στρατηγείο και το Επιτελείο του Διαδόχου, τις ημέρες των διαπραγματεύσεων.
Ο χάρτης είναι αυτούσιος του πρώτου Βαλκανικού Πολέμου 1912. Εμφανίζει την πορεία του ελληνικού στρατού από τα σύνορα της Λάρισας που ξεκίνησε ως την Θεσσαλονίκη ( βρίσκεται δημοσιευμένος στο Ημερολόγιο του Μεταξά στην σελίδα 176).
Σε επιστολή του ο Ιωάννης Μεταξάς γράφει προς την σύζυγό του και αναφέρει την είσοδον στην Θεσσαλονίκη και την υπογραφή του Πρωτοκόλλου Παράδοσεως.
Θεσσαλονίκη 29 Οκτωβρίου 1912.
Πόσο θα σου φαίνεται παράξενο να λαμβάνης γράμμα μου από την Θεσσαλονίκην.
... Το βράδυ ήλθον εις το στρατηγείον Τούρκοι απεσταλμένοι προτείνοντες την παράδοσιν του στρατού και της πόλεως. Ο Διάδοχος ανέθεσεν εις τον Δούσμανην και εις εμέ να διαπραγματευθώμεν. Τους εζητήσαμεν και το Καραμπουρνού. Δεν εδέχθησαν, και την άλλην ημέραν εκινήσαμεν προς μάχην. Είχα κάμει την διαταγήν της μάχης, και το απόγευμα της 26ης ήσαν κυκλωμένοι. Προτού όμως αρχίσει το πυρ, έστειλαν πάλιν απεσταλμένους και εδέχθησαν όλους τους όρους μας.
Μετέβημεν νύκτα ο Δούσμανης και εγώ εις Θεσσαλονίκην και διεπραγματεύθημεν με τον Τούρκο αρχιστράτηγον την παράδοσιν του στρατού του, της πόλεως και του Καραμπουρνού, υπεγράψαμεν το πρωτόκολλον.
Συγκινητική στιγμή! Εγυρίσαμεν αμέσως νύκτα
Την άλλην ημέραν εισήλθαμεν πάλιν εις την Θεσσαλονίκην οι δυό μας και απετελειώσαμεν την παράδοσιν.
Το απόγευμα της 27ης εισηγάγαμεν τον στρατόν. Το δε πρωί της 28ης εισήλθεν ο Διάδοχος, ημείς μαζύ του, και από οπίσω του η 1η Μεραρχία.
Εχάλασεν ο κόσμος!
Ήμουν άυπνος και σχεδόν νήστις επί τρείς ημέρας, με τρομεράν βροχήν , σχεδόν διαρκώς καβάλλα. Αλλά επήραμεν την Θεσσαλονίκην, το Καραμπουρνού, και 30.000 χιλιάδες στρατού αιχμαλώτους...
Πηγή
Ο ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ - ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
σελ. 172 - 178 τόμος ΙΙ
