ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Οι Άγιοι Βαλέριος και Ρουφίνος (πέθαναν το 287 μ.Χ.) τιμώνται ως χριστιανοί άγιοι και μάρτυρες. Η παράδοση λέει ότι υπήρξαν υπάλληλοι της φορολογίας στη Σουασόν και ταυτόχρονα ευσεβείς χριστιανοί. Οι δύο αυτοί μαρτυρικοί σύντροφοι, που τιμώνται στις 14 Ιουνίου, έζησαν σύμφωνα με την παράδοση τον 4ο αιώνα, επί των αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού. Ήταν υπεύθυνοι αποθηκών και επέβλεπαν τα αυτοκρατορικά σιτοβολώνες στην περιοχή Μπρέν, κάτω από τη Βασός (Γαλλία), στον δρόμο που οδηγούσε από τη Ρώμη προς τη θάλασσα και την Αγγλία. Ήταν θερμοί χριστιανοί και κήρυκες του Ευαγγελίου, αλλά ο έντονος ζήλος τους προκάλεσε το μίσος του βάρβαρου ηγέτη Ρίκτιοβαρου, διοικητή της Γαλατίας, ο οποίος διέταξε τη σύλληψή τους. Οι δύο άγιοι κρύφτηκαν – σύμφωνα με την παράδοση σε μια σπηλιά κοντά σε δάσος κοντά στη Σουασόν – όμως τελικά τους συνέλαβαν, τους βασάνισαν και τους αποκεφάλισαν σε έναν κεντρικό δρόμο προς τη Σουασόν. Τα σώματά τους πετάχτηκαν στον ποταμό Βεζλ, αλλά οι χριστιανοί τα ανέσυρ...

Ο Άγιος Μστισλάβος (Γεώργιος) ὁ Ἀνδρεῖος πρίγκιπας τοῦ Νόβγκοροντ, († 14 Ιουνίου 1180) τιμάται στις 14 Ιουνίου, την 3η Κυριακή μετά την Πεντηκοστή, στη Σύναξη των Αγίων του Νόβγκοροντ. Ο μακάριος Μστισλάβ, γνωστός και με το βαπτιστικό όνομα Γεώργιος, ήταν πρίγκιπας του Νόβγκοροντ και διακρίθηκε για τη γενναιότητά του, την πίστη του και τον έντιμο χαρακτήρα του. Ήταν ο πέμπτος γιος του πρίγκιπα Ροστισλάβ (Μιχαήλ) Μστισλάβιτς, ο οποίος έγινε πρίγκιπας του Σμολένσκ και του Κιέβου το 1159. Ήταν εγγονός του μακάριου πρίγκιπα Μστισλάβ (Φεοντόρ) Βλαντιμίροβιτς και δισέγγονος του γνωστού πρίγκιπα Βλαντίμιρ (Βασίλειου) Βσεβολόδοβιτς Μονομάχ. Πιθανόν γεννήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1140 ή στις αρχές της δεκαετίας του 1150. Η μητέρα του παραμένει άγνωστη, αλλά ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι καταγόταν από τον πριγκιπικό οίκο της Γαλικίας. Αργότερα, σε αγιολογικά κείμενα αναφέρεται ότι το βαπτιστικό του όνομα ήταν Γεώργιος. Υπάρχει επίσης συζήτηση για το αν ορισμένες σφραγίδες που απεικ...

Ο Όσιος Ελισσαίος της Σούμα ήταν μοναχός της Ιεράς Μονής Σολοβέτσκι και εργαζόταν υφαίνοντας δίχτυα για ψάρεμα. Αν και δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες για τη ζωή του, ένα γεγονός αποκαλύπτει τη μεγάλη του ευσέβεια. Μια ημέρα, μαζί με τρεις άλλους μοναχούς, τον Δανιήλ, τον Φιλάρετο και τον Σάββα, πήγαν στον ποταμό Βύγκα, σε απόσταση 60 βέρστια (περίπου 64 χιλιόμετρα) από το μοναστήρι, για να ψαρέψουν. Καθώς ύφαιναν τα δίχτυα, ο Δανιήλ είπε ξαφνικά στον Ελισσαίο: «Ματαίως, αδελφέ, εργάζεσαι να φτιάξεις αυτά τα δίχτυα· δεν θα πιάσεις ψάρια με αυτά: ήλθε ο θάνατος και τελείωσε το ψάρεμά σου». Ο Ελισσαίος, λαμβάνοντας τα λόγια αυτά ως θεία αποκάλυψη, καταλήφθηκε από φόβο και άρχισε να θρηνεί· όχι γιατί φοβόταν τον θάνατο, αλλά διότι δεν είχε ακόμη λάβει το Μεγάλο και Αγγελικό Σχήμα, και δεν υπήρχε ιερέας εκεί να τον κουρέψει. Οι συνασκητές του τον παρηγόρησαν μέσα στη θλίψη του. Εκείνη τη νύχτα ο Ελισσαίος άρχισε να αισθάνεται αδιαθεσία και αποκοιμήθηκε, ενώ οι άλλοι αναπαύθηκαν κοντά του. Όταν...

Με μεγάλη συγκίνηση έγινε δεκτή στην Εσθονία η απόφαση της 22ας Φεβρουαρίου 2012 της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την αγιοκατάταξη έντεκα κληρικών και λαϊκών της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Εσθονίας. Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, με επιστολή του προς τον Μητροπολίτη Ταλίν και πάσης Εσθονίας Στέφανο, έκανε δεκτή την πρόταση για την αναγνώριση «ως μαρτύρων εκείνων που πέθαναν στη φυλακή», ανάμεσα στους Ορθοδόξους της Εσθονίας, και οι οποίοι συγκαταλέγονται πλέον μεταξύ των Αγίων και Μαρτύρων της Εκκλησίας. Πρόκειται για επτά ιερείς, μία πρεσβυτέρα και τρεις λαϊκούς, οι οποίοι ομολόγησαν τον Χριστό ενώπιον των σοβιετικών διωκτών που κυβερνούσαν την Εσθονία και μαρτύρησαν στη φυλακή και στην εξορία, κατά την περίοδο 1940-41. Αυτή είναι η δεύτερη απόφαση αγιοκατάταξης για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Εσθονίας από την Πατριαρχική Σύνοδο, απόφαση που θεμελιώνεται πραγματικά στο αίμα των νέων μαρτύρων. Σύμφωνα με την ίδια απόφαση, η μνήμη τους θα τι...

Νήφων ὁ Νήφων ἐστιν ἐκ τῶν πραγμάτων· Νήψει νοὸς γὰρ διέδραμε τὸν βίον. Νήφων παρῆλθεν, ἀρεταῖς νῦν τοὺς πάντες. Κἂν τοῖς χρόνοις ἤσκησε νῦν τοῖς ἐσχάτοις. Τετάρτῃ δεκάτῃ ἀπέπτη Νήφων βιότοιο. Ο Όσιος Νήφων ήταν γιος Ιερέα και γεννήθηκε στο χωριό Λούκοβο του Αργυροκάστρου. Νεαρός στην ηλικία, εισήλθε στη Μονή του Μεσοποτάμου, όπου εκπαιδεύτηκε και χειροτονήθηκε ιερέας. Έπειτα αναχώρησε στο Άγιον Όρος, όπου στα όρια της Μεγίστης Λαύρας, αφού άλλαξε αρκετά κελιά, κατέληξε στα Βουλευτήρια και εκεί ασκήτευε περί το 1330 μ.Χ. Κατόπιν πήγε και κατοίκησε στη Μεταμόρφωση, αλλά επειδή έρχονταν πολλοί μοναχοί, έφυγε από τον τόπο εκείνο και πήγε σαν υποτακτικός στον Όσιο Μάξιμο τον Καυσοκαλυβίτη. Μετά από μικρό χρονικά διάστημα και με την ευλογία του γέροντα του, εγκαταστάθηκε σε σπηλιά κοντά στα Καυσοκαλύβια, όπου με αυστηρή άσκηση πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του. Έζησε συνολικά 96 χρόνια. Βιογραφία Ο Νήφων Καυσοκαλυβίτης (1316–1411) είναι Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, καθώς και Έλληνας Χρι...

Tην Iουλίτταν εξάγει του σαρκίου, O σαρξ δι’ ημάς του Θεού φανείς Λόγος. Η Οσία Ιουλίττα απεβίωσε ειρηνικά.  Γνωρίζουμε την Ὁσία Ιουλίττα, γνωστή και ως Ιουλία, από τον βίο της Ὁσίας Ευφρασίας, η οποία αποκαλείται και Ευπραξία (25 Ιουλίου). Και οι δύο έζησαν ως μοναχές σε ένα κοινόβιο με εκατόν τριάντα μοναχές στην Ταβέννη της Αιγύπτου. Μας παραδίδεται ότι ήσαν στενές φίλες, αγαπημένες μεταξύ τους, και ενίσχυαν η μία την άλλη στους αγώνες του μοναχικού βίου. Η Ιουλίττα φαίνεται πως ήταν μεγαλύτερη σε ηλικία από την Ευφρασία και λειτουργούσε σαν διδασκάλισσά της. Όταν η Ευφρασία δεχόταν πειρασμούς από τον διάβολο ή όταν εκείνος επιχειρούσε να της αφαιρέσει τη ζωή, η Ιουλίττα ήταν πάντοτε εκεί για να τη βοηθήσει. Κάποτε η ηγουμένη του μοναστηριού είδε ένα όραμα που την καταβύθισε σε μεγάλη ταραχή. Οι παλαιότερες αδελφές το παρατήρησαν και άρχισαν να τη ρωτούν με αγωνία: — Πες μας, κυρία ηγουμένη, γιατί περιφέρεσαι στενάζοντας και μας γεμίζεις ανησυχία; — Μη με πιέζετε μέχρι αύριο, απ...

Tον Aντίπατρον πλούσιον Σώτερ δέχη, Tων αρετών φέροντα κορβανάν μέγαν. Ο Άγιος Αντίπατρος επίσκοπος Βόστρων απεβίωσε ειρηνικά. Βιογραφία Αντίπατρος Βόστρης ήταν Έλληνας ιεράρχης, μητροπολίτης της Βόστρας στη ρωμαϊκή επαρχία της Αραβίας, και ένας από τους σημαντικότερους πολέμιους του Ωριγένη. Έζησε κατά τον 5ο αιώνα μ.Χ. Ελάχιστα είναι γνωστά για τη ζωή του Αντιπάτρου. Γεννήθηκε στις αρχές του 5ου αιώνα και ήταν Μητροπολίτης Βόστρης τουλάχιστον από το 457, διαδεχόμενος τον Κωνσταντίνο, ο οποίος είχε συμμετάσχει στις Συνόδους της Εφέσου Β΄ (449) και της Χαλκηδόνας (451). Ο Αντίπατρος διατηρούσε δεσμούς με τον παλαιστινιακό μοναχισμό, ιδιαίτερα μέσω του Ευθυμίου του Μεγάλου και των μαθητών του. Υπήρξε έντονος αντίπαλος του Ωριγένη, χαίροντας μεγάλης εκτίμησης τόσο στον εκκλησιαστικό όσο και στον πολιτικό χώρο της εποχής του. Κατατάχθηκε μεταξύ των αυθεντικών εκκλησιαστικών συγγραφέων από τους Πατέρες της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου (787). Στις πράξεις της Συνόδου αυτής διασώζονται μόνο λίγα ...

Έστηκε Tριφύλλιος Yψίστου πέλας, Oρών το τριπρόσωπον Yψίστου σέλας. Ο Άγιος Τριφύλλιος ήταν ο πρώτος επίσκοπος της Λευκωσίας της Κύπρου. Ο τόπος που γεννήθηκε ο Άγιος αυτός δεν αναφέρεται πουθενά. Επειδή όμως το όνομά του είναι συνδεδεμένο με την Τριμυθούντα (Τρεμετουσιά), την πατρίδα του δασκάλου του Αγίου Σπυρίδωνος (βλέπε 12 Δεκεμβρίου) και με τη Λευκωσία, της οποίας υπήρξε πρώτος επίσκοπος, θεωρούμε σαν πατρίδα του μια από τις δύο αυτές πόλεις. Επίσης και τα ονόματα των γονέων του δεν μας είναι γνωστά. Πρέπει όμως να ήσαν πλούσιοι. Αυτό το συμπεραίνουμε από τη μόρφωση που έδωκαν στο παιδί τους. Ο νεαρός Τριφύλλιος μετά από την κατώτατη μόρφωση που πήρε στα δύο πνευματικά τότε κέντρα του νησιού, τη Σαλαμίνα και τους Σόλους, στάλθηκε από τους γονείς του στη Βηρυτό. Εκεί συμπλήρωσε τις σπουδές του στη νομική και τη ρητορική. Τότε η Βηρυτός ήταν ξακουστή για τις Νομικές της Σχολές. Όταν τέλειωσε, ο νέος δεν επέστρεψε αμέσως στην Κύπρο. Παρέμεινε επί ένα διάστημα στη Βηρυτό, όπου ήσκησε...

Mήτηρ καὶ υἱὸς Ἄννα καὶ Ἰωάννης, ὤφθησαν ἄμφω Oὐρανοῦ οἰκήτορες. Κατά τη μεσοβυζαντινή περίοδο, 9ος αιώνας – μέσα 10ου αιώνα μ.Χ., αναδεικνύεται μία ακόμη αγία μορφή της πόλης της Λάρισας η οσία Άννα και ο υιός της Ιωάννης. Το συναξάρι της αγίας Άννας εξέδωσε ο διευθυντής των Γ.Α.Κ. κ. Σταύρος Γουλούλης από τον κώδικα Vaticanus graecus 1558 (φφ. 71v-73r), ένα Μηνιαίο του μηνός Ιουνίου του 16ου αιώνα. Στα Synaxaria selecta της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως αναγράφεται: «της οσίας μητρός ημών Άννης και τον υϊού αυτής Ιωάννου». Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει σχετικά στον Συναξαριστή του: «Τη αυτή ημέρα της οσίας μητρός ημών Άννης και του υϊού αυτής Ιωάννου. Μήτηρ και υϊός Άννα και Ιωάννης, ώφθησαν άμφω ουρανώ οικήτορες». Το συναξάρι αποτελεί μια επιτομή της Διηγήσεως του Παύλου Μονεμβασίας (10ος αιώνας μ.Χ.) από το έργο του Διηγήσεις περί ενάρετων και θεοσεβών Ανδρών τε και Γυναικών. Τέλος, το συναξάρι της περιλαμβάνεται και στο Νέο Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας του μηνός ...

Ο Όσιος Φιλόθεος ο εκ Σκλαταίνης (Ρίζωμα) έζησε μεταξύ των ετών 1475 μ.Χ. με 1550 μ.Χ., αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι διετέλεσε ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου Μετεώρων κατά το έτος 1545 μ.Χ. Ο Όσιος Φιλόθεος ήταν σύγχρονος με τον Άγιο Βησσαρίωνα Αρχιεπίσκοπο Λαρίσης και Τρίκκης (βλέπε 15 Σεπτεμβρίου) και κτίτορας της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Δουσίκου). Ο όσιος Φιλόθεος λίγο πριν το 1545 μ.Χ. ανακαίνισε ή μάλλον ξαναέκτισε το παλαιό μικρό και κομψό καθολικό της Μονής, το ναό του Αγίου Στεφάνου με την βοήθεια του ιερομόναχου Γεράσιμου. Ο ναΐσκος του Αγίου Στεφάνου, που ανήγειρε ο όσιος Φιλόθεος είναι ξυλόστεγη μονόκλιτη βασιλική με εσωνάρθηκα. Οι κτήτορες της Μονής Αγίου Στεφάνου Αντώνιος Κατακουζινός και Φιλόθεος ο Σιματαινιώτης εικονίζονται σε τοιχογραφίες εκατέρωθεν της εισόδου του νάρθηκα με φωτοστέφανο. Έτσι δεξιά ως προς του εισερχομένου παρίσταται κατά την επιγραφή: Ο ΟΣΙΟΣ ΠΑΤΗΡ ΗΜΩΝ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΚΑΙ ΚΤΗΤΩΡ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΥΠΑΡΧΩΝ ΕΚ ΧΩΡΑΣ ΣΚΛΑΤΑΙΝΗΣ Και οι δυο κτήτορες...