ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Η Εικόνα της Παναγίας της Κύπρου ανήκει στον τύπο «Παναχράντου». Σ’ αυτήν την εικόνα η Παναγία κάθεται σε θρόνο κρατώντας στην αγκαλιά Της το Θείο Βρέφος. Δίπλα Της είναι δύο άγγελοι. Το πρωτότυπο αυτής της άγιας εικόνας εμφανίστηκε το έτος 392 στο νησί της Κύπρου, στον τάφο του Δίκαιου Λαζάρου, φίλου του Χριστού (17 Οκτωβρίου), και φυλάσσεται εκεί σε μοναστήρι. Φημισμένα αντίγραφα της Εικόνας της Κύπρου βρίσκονται στον Καθεδρικό Ναό της Κοιμήσεως στη Μόσχα και στην εκκλησία Νικόλο-Γκολούτβιν στο χωριό Στρομίν, στη Μητρόπολη Μόσχας (η μνήμη τους γίνεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας). Κατά την εβδομάδα της Εορτής της Ορθοδοξίας, ο Ελληνικός Συναξαριστής αναφέρει μια εικόνα που πιθανότατα είναι η Εικόνα της Κύπρου. Στο νησί της Κύπρου περνούσε ένας Άραβας κοντά σε εκκλησία αφιερωμένη στην Υπεραγία Θεοτόκο. Για να δείξει το μίσος του προς τον Χριστιανισμό, έριξε ένα βέλος στην εικόνα της Παναγίας που κρεμόταν στην πύλη. Το βέλος χτύπησε το γόνατο της Παναγίας και άρχισε να ρέει αίμα. Τρομ...

Η Εικόνα της Παναγίας της Κόλοχ εμφανίστηκε το έτος 1413 κατά τη βασιλεία του Βασιλείου Α΄ Δημητριεβίτς, 15 βέρστ από την πόλη Μόζχαϊσκ, κοντά στην Κόλοχ στην επαρχία Σμολένσκ. Ένας χωρικός από το χωριό αυτό, ονόματι Λουκάς, βρήκε την άγια εικόνα και την πήρε στο σπίτι του. Ένας από τους συγγενείς του ήταν παράλυτος. Ο ασθενής έβαλε το μέτωπό του στην εικόνα με πίστη και θεραπεύτηκε ολοκληρωτικά. Αυτό έγινε γνωστό στην περιοχή και πολλοί πάσχοντες άρχισαν να συρρέουν στην θαυματουργή εικόνα, και έλαβαν βοήθεια από τη Μητέρα του Θεού. Ο Λουκάς αργότερα πήρε την εικόνα στο Μόζχαϊσκ και από εκεί στη Μόσχα. Στην πρωτεύουσα, ο Μητροπολίτης Φώτιος μαζί με ιερείς και πλήθος λαού υποδέχτηκαν την άγια εικόνα. Καθώς η εικόνα περνούσε μέσα από τη Μόσχα, πολλοί ασθενείς θεραπεύτηκαν από τις ασθένειές τους. Αργότερα, η εικόνα επέστρεψε στο Μόζχαϊσκ. Στο σημείο όπου εμφανίστηκε η εικόνα χτίστηκε εκκλησία προς τιμήν της Παναγίας. Εκεί φυλάσσεται η άγια εικόνα. Με τις προσφορές του χωρικού Λουκά κα...

Η μνήμη του Οσίου Φωτίου αναφέρεται μόνο στον Λαυριωτικό Κώδικα Γ 86 φ. 142α, όπου υπάρχει και ιδιόμελο ποίημα Δημητρίου του Βεάσκου, μεγάλου οικονόμου της μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Επίσης τη μνήμη του αναφέρει και ο Ιεροσολυμιτικός Κώδικας 309 φ. 91. Για πολλούς αιώνες ήταν ξεχασμένη η ζωή και η μνήμη ενός ακόμη μεγάλου Αγίου, που προήλθε από την καρδιά της αγιοτόκου Θεσσαλονίκης και με τους αγώνες του συνέβαλε στην αγιοποίηση της πόλης και στην πνευματική της άνθηση στον Χριστό. Μόνο το όνομά του διατηρήθηκε ανά τους αιώνες στους καταλόγους των Αγίων, χωρίς καμία άλλη αναφορά. Ο λόγος για τον ευλαβή Φώτιο τον Θετταλό, του οποίου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη σήμερα. Πρόσφατα, ο καθηγητής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κ. Συμεών Πασχαλίδης, μετά από μια επιστημονική μελέτη ανακάλυψε ένα βυζαντινό χειρόγραφο, που περιέχει έναν όμορφο λογοτεχνικό ύμνο, τον οποίο ετοιμάζει για έκδοση. Στο χειρόγραφο αυτό περιλαμβάνεται η ζωή και ο εορτασμός του Αγίου, καθώς και άλλα σημαντικά σ...

  Εστώτες εις το σκάμμα του πυρός Λόγε, Aύραις ανεψύχοντο σαις άνδρες δύω. Οι Άγιοι Ανδρέας και Πρόβος μαρτύρησαν δια πυρός.

Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Λέων Α΄ (457–474) έκτισε μια μεγαλοπρεπή εκκλησία έξω από την αυτοκρατορική πόλη της Κωνσταντινούπολης, κοντά στη Χρυσή Πύλη, αφιερωμένη στην Παναγία, αφού έγινε αυτόπτης μάρτυρας ενός θαύματος, όπου ένας τυφλός άνθρωπος ανέκτησε την όρασή του αφού ήπιε από μια πηγή που υπήρχε εκεί. Το προσκύνημα αυτό έγινε πηγή πολλών θαυμάτων. Οι ιστορικοί Προκόπιος και Κεδρηνός αναφέρουν ότι ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός έχτισε μια νέα, μεγαλύτερη εκκλησία στα τελευταία χρόνια της βασιλείας του (το 559 ή 560), χρησιμοποιώντας υλικά που είχαν περισσέψει από την ανέγερση της Αγίας Σοφίας. Μετά την ανέγερση αυτού του ναού, οι Ρωμαίοι ονόμασαν την Πύλη που βρισκόταν έξω από τα τείχη του Θεοδοσίου Β΄ «Πύλη της Πηγής». Το προσκύνημα αυτό έγινε γνωστό αργότερα ως η Εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής. Ο εορτασμός του εγκαινιασμού που τιμάται σήμερα, 9 Ιουλίου, πιθανόν αναφέρεται στον ναό που έχτισε ο Ιουστινιανός στα μέσα του 6ου αιώνα. Ωστόσο, επειδή η εκκλησία καταστράφηκε και ξαναχτίστηκε π...

Ο Μεθόδιος Συλιγάρδος γεννήθηκε στο χωριό Βυζάρι, στην επαρχία Αμαρίου της Κρήτης. Αρχικά έγινε μοναχός στη Μονή Ασωμάτων, όπου αργότερα εκλέχθηκε ηγούμενος, και από εκεί επιλέχθηκε να γίνει Επίσκοπος της Επισκοπής Λάμπης. Ως επίσκοπος, ο Μεθόδιος συχνά εκπροσωπούσε το ορθόδοξο ποίμνιό του ενώπιον των μουσουλμανικών αρχών, διαμαρτυρόμενος για τις αυθαίρετες ενέργειές τους, κάτι που ενόχλησε τους Τούρκους. Επιπλέον, ο ηγούμενος της Μονής Καλοείδαινας, ονόματι Παράντος, τον κατήγγειλε στις αρχές επειδή ο Μεθόδιος άλλαξε το καθεστώς της μονής από πατριαρχικό σε επισκοπικό. Αυτό σήμαινε πως η μονή περνούσε πλέον υπό την εξουσία και ευθύνη του τοπικού επισκόπου αντί του Οικουμενικού Πατριάρχη, κάτι που δεν άρεσε στους μοναχούς. Έτσι έγινε και η καταγγελία. Ως αποτέλεσμα όλων αυτών, ο Επίσκοπος Μεθόδιος συνελήφθη και βασανίστηκε από τρεις δήμιους: τον Κόκαλη και τον Μπραΐμη από το χωριό Γερακάρι και τον Ζεκίρ Αγά από το Νέφς Αμάρι. Κατά τη διάρκεια των φρικτών βασανιστηρίων του, τον πίεσαν ν...

Η εικόνα της Παναγίας του Σίτκα, που βρίσκεται στον Καθεδρικό Ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Σίτκα της Αλάσκας, είναι μια από τις πιο σεβαστές εικόνες στη Βόρεια Αμερική. Η εικόνα αποδίδεται στον γνωστό αγιογράφο Βλαντίμιρ Μποροβικόφσκι (1758–1826), μαθητή της Μεγάλης Αικατερίνης, που σπούδασε στην Ακαδημία Τεχνών στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. Εκτός από εξαιρετικός ζωγράφος πορτρέτων, φιλοτέχνησε και πολλές εικόνες για τον Καθεδρικό Ναό της Παναγίας του Καζάν στην Αγία Πετρούπολη. Η εικόνα είναι ζωγραφισμένη σε ύφασμα και βασίζεται στο πρότυπο της Παναγίας του Καζάν. Έχει διαστάσεις περίπου 91 x 44 εκατοστά. Μια εξαιρετικά όμορφη και λεπτομερής επένδυση από ασήμι (ρίζα) καλύπτει την Παναγία με το Θείο Βρέφος, ενώ επάνω φαίνεται και η εικόνα του Θεού Πατέρα να ευλογεί. Η εικόνα δόθηκε ως δώρο στον Καθεδρικό από τους εργάτες της Ρωσοαμερικανικής Εταιρείας το 1850, δύο χρόνια μετά την αποπεράτωση του ναού. Παρόλο που οι μισθοί τους ήταν μικροί, οι εργάτες πρόσφεραν γενναιόδωρα στην Ε...

Το 1922, μετά την Μπολσεβίκικη Επανάσταση του 1917 στη Ρωσία, και αφού οι κόκκινοι αντάρτες (κομμουνιστές) νίκησαν τους λευκούς (υποστηρικτές του Τσάρου) και επέβαλαν το νέο καθεστώς, άρχισαν να καταργούνται τα ήθη και τα έθιμα του λαού. Στο κοζάκικο χωριό Τοργκίνσκογε, κοντά στο Νέρτσινσκ, έκλεισαν την ενοριακή εκκλησία και κάρφωσαν σανίδες στις πόρτες της. Αυτή η εκκλησία ήταν γνωστή σε όλη την περιοχή του Τρανσμπαϊκάλιου, στη Ζαμπαϊκάλσκι, χάρη στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που τιμούσαν όχι μόνο οι Κοζάκοι, αλλά και ξένοι επισκέπτες. Η εκκλησία αυτή πανηγύριζε στις 8 Ιουλίου. Πλήθη πιστών έρχονταν από όλη την περιοχή. Μετά την Παράκληση, όλοι έβγαιναν έξω και γινόταν λιτανεία της ιερής εικόνας στα γύρω χωριά. Αυτή η λιτανεία δεν γινόταν πια, αφού είχε απαγορευτεί από τη νέα εξουσία. Εκείνη τη χρονιά, μεγάλο καλοκαιρινό καύσωνα έπληξε το Ζαμπαϊκάλσκι. Η γη ράγιζε από τη ζέστη, και οι πηγές, τα ποτάμια και τα πηγάδια είχαν στερέψει. Τα φύλλα των δέντρων κιτρίνισαν και ξεράθηκαν ...

Στις 8 Ιουλίου του 1337, ο νεωκόρος του ναού της Αγίας Τριάδας στο Νόβγκοροντ άκουσε έναν θόρυβο μέσα στον ναό και πήγε να δει τι συμβαίνει. Έκπληκτος, είδε την εικόνα της Παναγίας, που βρισκόταν στη δεύτερη σειρά των εικόνων πάνω από τη βόρεια πύλη του τέμπλου, να έχει φύγει από τη θέση της και να αιωρείται στον αέρα, ενώ δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια της Θεοτόκου. Ο Αρχιεπίσκοπος Αλέξιος ειδοποιήθηκε, και έφτασε στον ναό με τους ιερείς και πλήθος κόσμου. Κατασκευάστηκε ειδικό προσκυνητάρι για την εικόνα, και η 8η Ιουλίου ορίστηκε ως ημέρα τιμής και μνήμης της. Την ίδια χρονιά ξέσπασε επιδημία πανώλης στο Νόβγκοροντ. Ο λαός έτρεξε να προσευχηθεί μπροστά στην θαυματουργή εικόνα και η επιδημία σταμάτησε. Το 1352, ο Αρχιεπίσκοπος Βασίλειος καθιέρωσε ετήσια λιτανεία από τον Ναό της Αγίας Σοφίας προς τον Ναό της Αγίας Τριάδας. Το καλοκαίρι του 1366, ο ναός της Αγίας Τριάδας κάηκε, και η εικόνα της Παναγίας της Γλυκοφιλούσας εμφανίστηκε να αιωρείται πάνω από τις φλόγες. Ο Αρχιεπίσκοπος Αλέξιο...

Τα Χρονικά του Ταμπώφ αναφέρουν ότι η Εικόνα της Παναγίας του Καζάν βρισκόταν στον Καθεδρικό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Ταμπώφ από τα πρώτα χρόνια ύπαρξης της πόλης (η οποία ιδρύθηκε το 1636), και ήταν το κύριο ιερό κειμήλιο της περιοχής του Ταμπώφ. Σύμφωνα με τα Χρονικά, «Στις 6 Δεκεμβρίου 1695, κατά την Αγρυπνία στον ξύλινο καθεδρικό ναό, δάκρυα άρχισαν να τρέχουν από τα μάτια της Εικόνας της Παναγίας του Καζάν.» Τα δάκρυα ήταν τόσο πολλά που μούσκεψαν το ύφασμα κάτω από την εικόνα και το αναλόγιο. Αυτό ήταν το πρώτο θαύμα της εικόνας. Το γεγονός κατέγραψε ο Ιερομόναχος Γαβριήλ, ο ταμίας της επισκοπής. Από τότε, πολλοί που προσεύχονταν μπροστά στην εικόνα άρχισαν να θεραπεύονται, ανάμεσά τους και ο Άγιος Πιτιρίμ, Επίσκοπος Ταμπώφ (+ 28 Ιουλίου 1698). Ο Άγιος Πιτιρίμ αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες όταν ανέλαβε την επισκοπή. Η ηθική κατάσταση των κατοίκων ήταν πολύ χαμηλή και αγωνίστηκε σκληρά για να τους συνετίσει, ιδιαίτερα τους νεοφερμένους. Για τον λόγο αυτό, τοποθέτησε δ...

Η Εικόνα της Παναγίας του Καζάν-Γιαροσλάβλ βρέθηκε το 1588 από έναν ευσεβή άντρα ονόματι Γεράσιμο. Η Παναγία του εμφανίστηκε σε όνειρο και του είπε: «Γεράσιμε, στο Καζάν, σε μια εμπορική αυλή, ένας νέος άντρας έχει την εικόνα μου στο αριστερό μέρος του μαγαζιού του. Πάρε την εικόνα από αυτόν, και με τη χάρη του Υιού μου και Θεού θα γίνει πηγή θαυμάτων. Πήγαινε με την εικόνα στην πόλη Ρομάνοφ και πες στους κατοίκους να επαναφέρουν τον ναό στο όνομα της Γεννήσεώς μου – που είχε μεταφερθεί στο βουνό – ξανά στη βάση του βουνού, και να τον αφιερώσουν στο όνομα της εικόνας που φέρνεις. Εσύ να παραμείνεις στην πόλη Ρομάνοφ μέχρι τον θάνατό σου.» Ο Γεράσιμος εκπλήρωσε το θέλημα της Παναγίας βρίσκοντας την ιερή εικόνα στο σημείο που του υποδείχθηκε. Μόλις την πήρε στα χέρια του, το δεξί του χέρι, που ήταν επί χρόνια παραλυμένο, θεραπεύτηκε αμέσως. Με την θαυματουργή εικόνα πήγε στο Ρομάνοφ (σημερινή πόλη Τουτάγιεβ, περιοχή Γιαροσλάβλ) και έκανε όλα όσα του είχε παραγγείλει η Παναγία. Η εικόνα τ...

Η εικόνα της Παναγίας του Καζάν λέγεται ότι ήρθε στη Ρωσία από την Κωνσταντινούπολη τον 13ο αιώνα. Μετά την πολιορκία του Καζάν από τους Τατάρους και την ανακήρυξή του ως πρωτεύουσά τους το 1438, η εικόνα εξαφανίστηκε και δεν αναφέρεται ξανά μέχρι τον 16ο αιώνα, λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση του Καζάν από τον Ιβάν τον Τρομερό το 1552. Μετά από μια πυρκαγιά που κατέστρεψε το Καζάν το 1579, η Παναγία εμφανίστηκε σε ένα προφητικό όνειρο σε ένα κορίτσι 10 ετών, την Ματρόνα, και της είπε πού να βρει την ιερή εικόνα. Όπως της υποδείχθηκε, η Ματρόνα μίλησε στον αρχιεπίσκοπο για το όνειρό της, αλλά εκείνος δεν την πήρε στα σοβαρά. Μετά από άλλα δύο τέτοια όνειρα, στις 8 Ιουλίου 1579, η Ματρόνα και η μητέρα της έσκαψαν στο σημείο που τους είχε υποδείξει η Παναγία, στα ερείπια ενός σπιτιού, και βρήκαν την εικόνα θαμμένη κάτω από τη στάχτη – εντελώς άθικτη και λαμπερή σαν καινούρια. Ο αρχιεπίσκοπος μετάνιωσε για την απιστία του και μετέφερε την εικόνα στον ναό του Αγίου Νικολάου, όπου εκείνη ...

Η ιστορία της εικόνας της Παναγίας του Ευαγγελισμού είναι γνωστή από το Δεύτερο Χρονικό του Νόβγκοροντ και άλλες γραπτές πηγές του 16ου-17ου αιώνα, οι οποίες αναφέρουν ότι στα μέσα του 16ου αιώνα μεταφέρθηκε στη Μόσχα από τον Τσάρο Ιβάν τον Τρομερό, από τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στη Μονή Γιούριεφ στο Νόβγκοροντ. Η ακριβής ημερομηνία εμφάνισης της εικόνας στη Μόσχα δεν είναι σαφής, καθώς οι πηγές δίνουν διάφορες χρονολογίες: 1547, 1554 ή 1561. Αρχικά, η εικόνα βρισκόταν στον Καθεδρικό του Ευαγγελισμού στο Κρεμλίνο της Μόσχας, και στο πρώτο τέταρτο του 17ου αιώνα μεταφέρθηκε στον Καθεδρικό της Κοιμήσεως, όπου τοποθετήθηκε στη δεξιά πλευρά του τέμπλου. Η προέλευση της εικόνας ανάγεται σε έναν αγιογράφο του Νόβγκοροντ την εποχή που στην πόλη κυβερνούσε ο άγιος πρίγκιπας Βσεβόλοντ-Γαβριήλ (+1138). Η εικόνα τιμάται στις 8 Ιουλίου προς ανάμνηση ενός θαύματος που λέγεται πως συνέβη κατά την εποχή του Αγίου Προκοπίου του Ουστιούγκ, του διά Χριστόν σαλού (+1303), ο οποίος επίσης εορ...

Ο βασιλιάς Μιρδάτης (408-410), γιος του Βαράζ-Μπακούρ, ήταν ο πρώτος μαρτυρικός βασιλιάς της Γεωργίας. Ανατράφηκε από τον παππού του από τη μητέρα του, τον βασιλιά Τρδάτ. Ο πιστός παππούς του τον δίδαξε να αγαπά τον Θεό και το έθνος του, και ο νεαρός πρίγκιπας κράτησε με σεβασμό τη σοφία του παππού του σε όλη του τη ζωή. Ο Μιρδάτης διέθετε τις πιο σπουδαίες αρετές ενός ευγενούς: σοφία, διάκριση, σωματική δύναμη, αφοβία, γενναιότητα και θάρρος. Απελευθέρωσε την Κλαρτζέτι από τους Ρωμαίους, κατάργησε το σύστημα φόρου υποτέλειας (με το οποίο η Γεωργία πλήρωνε φόρους στην Περσία) και προετοιμάστηκε για πόλεμο εναντίον των Περσών. Ο Πέρσης βασιλιάς συγκέντρωσε τεράστιο στρατό για να τιμωρήσει τον γεωργιανό λαό, και ο βασιλιάς Μιρδάτης βάδισε γενναία προς την περιοχή Γκαρνταμπάνι (στην ανατολική Γεωργία) με πολύ μικρότερο στρατό. Όμως η αυταπάρνηση και η γενναιότητα των Γεωργιανών στρατιωτών δεν μπορούσαν να συγκριθούν με το πλήθος των Περσών πολεμιστών. Οι Γεωργιανοί ηττήθηκαν και οι Πέρσες...

 Aθλητομήτωρ ούσα Θεοδοσία, Έσπευσεν είναι κακ ξίφους αθληφόρος. Η Αγία Θεοδοσία ήταν μητέρα του Αγίου Προκοπίου (8 Ιουλίου). Πρώην ειδωλολάτρισσα, η οποία, από τα θαύματα και το μαρτύριο του γιου της, επέστρεψε στον Χριστό και μαρτύρησε δια ξίφους.

 Δις έξ ανείλεν ευκλεείς κόρας ξίφος, Hγουμένας σκύβαλα της γης τα κλέη. Οι Αγίες αυτές, προσήλθαν στον Χριστιανισμό από τα θαύματα του Αγίου Προκοπίου (βλέπε 8 Ιουλίου) και μαρτύρησαν δια ξίφους.

 O Nικόστρατος την τομήν οίσω λέγει, Ως Aντίοχος. Mη γαρ ου καμοί κάρα; Οι Άγιοι Αντίοχος και Νικόστρατος μαρτύρησαν δια ξίφους, μαζί με τον Άγιο Προκόπιο (βλέπε 8 Ιουλίου).

Άπαξ εμαυτόν προς το πάσχειν θαρσύνας, Xαράν το πάσχειν εκ ξίφους Aβδάς έχω. Ο Άγιος Αβδάς (ή Αυδάς) μαρτύρησε δια ξίφους, μάλλον μαζί με τον Άγιο Προκόπιο (βλέπε 8 Ιουλίου).

 Ο Άγιος Σάββας μαρτύρησε δια ξίφους, μάλλον μαζί με τον Άγιο Προκόπιο (βλέπε 8 Ιουλίου).